kręgozmyk

Choroba ta, to deformacja kręgosłupa, która polega na przesunięciu kręgów względem siebie – kręg położony wyżej przesuwa się do przodu względem kręgu położonego niżej.
Przyczyną kręgozmyku jest uszkodzenie łuku kręgu lub wyrostków stawowych. W zależności od przyczyny tej deformacji wyróżniamy pięć typów kręgozmyku. U osób dorosłych najczęściej ulega przerwaniu część międzystawowa łuku kręgu (typ istmiczny). Jest to złamanie zmęczeniowe, które wynika z powtarzanych mikrourazów kręgosłupa.
Typ dysplastyczny to wrodzony niedorozwój powierzchni pomiędzy kością krzyżową a piątym kręgiem lędźwiowym – występuje u dzieci. W gronie sportowców pojawienie się dolegliwości bólowych w odcinku lędźwiowym kręgosłupa może być spowodowane typem urazowym kręgozmyku. Na taki uraz szczególnie narażeni są gimnastycy, piłkarze – napastnicy, ciężarowcy, tancerze oraz skaczący wzwyż. Ześlizg kręgu jest tu spowodowany złamaniem łuku kręgu. Rzadszymi typami omawianej patologii są zmiany zwyrodnieniowe oraz złamania patologiczne.
OBJAWY
- ból pleców mogący promieniować do kończyn dolnych
- deformacja okolicy lędźwiowej
- pogorszenie sprawności sportowej
- zaburzenia czucia
- niedowłady
- zaniki mięśniowe
- osłabienie odruchów
Objawy, które zgłasza chory nie są charakterystyczne. Występuje ból pleców mogący promieniować do kończyn dolnych, deformacja tułowia oraz. Poza tym można zauważyć zaburzenia czucia, niedowłady, zaniki mięśniowe oraz osłabienie odruchów. Aktywność ruchowa, przysiady i podnoszenie ciężkich przedmiotów najczęściej nasilają dolegliwości. Jeśli po odpoczynku objawy powracają, konieczna jest konsultacja ze specjalistą.
Do prawidłowego rozpoznania zazwyczaj wystarcza badanie lekarskie oraz wykonanie zdjęć rentgenowskich kręgosłupa w pozycji stojącej. W badaniu stwierdza się uskok w linii wyrostków kolczystych kręgosłupa, ograniczenie ruchomości odcinka lędźwiowego kręgosłupa oraz przykurcz zginaczy uda. Istnieje możliwość skrócenia całego tułowia z zanikiem talii. Poprzez pionowe ustawienie kości krzyżowej pośladki wydają się być w kształcie serca, a chory chodzi na lekko ugiętych, zrotowanych na zewnątrz nogach. Dla potwierdzenia rozpoznania wykonuje się zdjęcia rentgenowskie. Standardowa projekcja przednio-tylna oraz boczna na stojąco zazwyczaj dają jasną odpowiedź. Przy małych przemieszczeniach trzonów kręgów może okazać się konieczne wykonanie projekcji skośnej. Innym badaniem przydatnym w ustaleniu ostatecznego rozpoznania jest tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny oraz badanie przewodnictwa nerwów obwodowych.
Na podstawie zdjęcia rentgenowskiego w projekcji bocznej można ustalić stopień kręgozmyku (wg Meyerdinga). Ocenia się procentowo wyrażony stosunek odległości, o którą kręg zsunął się do szerokości tego kręgu. Wynik poniżej 25% to stopień I. Pomiędzy 25% a 50% to stopień II, 50%-75% trzeci, a powyżej 75% stopień IV.
Leczenie zachowawcze można prowadzić przy stopniu I oraz w wybranych przypadkach stopnia II. Leczenie takie powinno polegać unieruchomieniu w łóżku i podawaniu leków przeciwbólowych—przciwzapalnych oraz rozluźniających mięśnie.
Po ustąpieniu fazy ostrej chory powinien być poddany rehabilitacji mającej na celu ustabilizowanie kręgosłupa poprzez wzmocnienie odpowiednich partii mięśniowych. Równie cenne jest poinformowanie pacjenta o czynnościach których nie wolno mu wykonywać, np. podnoszenie ciężkich przedmiotów czy przeprosty kręgosłupa. Rzadziej konieczne jest stosowanie gorsetów ortopedycznych. Kontrolę rentgenowską przeprowadza się co 6 – 12 miesięcy.
Stopień III oraz IV patologii, nawracające mimo stosowania leczenia zachowawczego dolegliwości bólowe oraz narastające objawy neurologiczne są wskazaniem do zabiegu operacyjnego, w czasie którego kręgi zsuwające się względem siebie zostają połączone.