PNF - Torowanie Nerwowo - Mięśniowe (ang. Proprioceptive Neuromuscular Facilitation)
Metoda skierowana do pacjentów z problemami:
-
NEUROLOGICZNYMI (m. in. udary, urazy mózgowo - czaszkowe, urazy
rdzenia kregowego, SM - stwardnienie rozsiane, SLA - stwardnienie boczne zanikowe, SCA - ataksja rdzeniowo - móżdżkowa, polineuropatie, dystrofie mięśniowe, choroba Parkinsona, choroby móżdżku, zaburzenia po zabiegach neurochirurgicznych)
-
ORTOPEDYCZNYMI (m.in. stany po złamaniach, zwichnięciach skręceniach,
po wszczepieniu endoprotezy biodra, kolana, barku, po artroskopii - usunięciu łąkotek, rekonstrukcji ACL, kontuzjach sportowych, uszkodzeniach mięśni, zerwaniu ścięgna Achillesa, po wszelkich zabiegach operacyjnych, amputacjach)
-
PEDIATRII (MPDZ - mózgowe porażenie dziecięce, rdzeniowy zanik
mięśni, przepuklina oponowo - rdzeniowa, zespół Downa, wszelkie
jednostki związane z uszkodzeiemi funkcji centralnego układu nerwowego,
zaburzeniami wieku rozwojowego)
-
WADACH POSTAWY I SKOLIOZACH
PNF jest koncepcją posiadającą własną filozofię i zasady pracy z pacjentem. Podstawowym celem terapii jest praca nad funkcją, której chory potrzebuje. Siła mięśni, zakres ruchu - to, co jest ważne w tradycyjnym postępowaniu terapeutycznym, jest tylko środkiem do uzyskania celu jakim jest funkcja. Jakże często zapominamy o tym w naszej codziennej praktyce. Koncepcja ta zaleca postrzeganie chorego w sposób całościowy, wykorzystując do terapii silne i zdrowe regiony ciała. Umożliwia to pełne wykorzystanie rezerw tkwiących w organizmie, motywuje do dalszego działania, a co najważniejsze zapewnia bezbolesną pracę, bez traumatyzujących psychicznie i fizycznie doznań. Chory powinien być partnerem fizjoterapeuty, określającym zakres i granice działania. To on ustala cele terapii. Terapeuta ma w tym wypadku rolę doradczą. Dzięki takiemu podejściu chory nawet z dużą dysfunkcją zachowuje dobrą motywację i jest pozytywnie nastawiony do współpracy z terapeutą.
Uczestnicząc
w kursach tej Koncepcji miałam okazję, wraz z naszymi pacjentami,
doświadczyć jak szeroki jest zakres jej oddziaływań. Nie są to jedynie
wzorce kończyn ćwiczone z oporem, ewentualnie połączone z jakąś
techniką. PNF posiada również całą gamę działań umożliwiających terapię
na macie, naukę chodu, ćwiczenia mięśni mimicznych, a także pracę nad
takimi funkcjami jak oddychanie, żucie i połykanie.
Koncepcja
ta powstała w 1946 roku w kalifornijskiej klinice w Valejo. To tam,
niemiecki neurofizjolog - dr Herman Kabat wraz z fizjoterapeutką -
Maggie Knott pracowali nad PNF. Przez następne lata wzrastało
zainteresowanie Koncepcją, która do dziś doskonali się i przeobraża
wykorzystując najnowsze osiągnięcia nauk medycznych. W niedługim czasie
powstało Centrum Rehabilitacji Fundacji Kaisera (Kaiser Fundation
Rehabilitation Center) stając się głównym ośrodkiem rozwoju tej
Koncepcji.
NA CZYM POLEGA I JAK DZIAŁA METODA PNF?
-
Opierając się na budowie anatomiczne człowieka
PNF proponuje ruchy naturalne, przebiegające trójpłaszczyznowo,
zbliżone do aktywności dnia codziennego. Ruchy te prowadzone są wzdłuż
skośnych (diagonalnych) - osi ruchu, które ze względu na swój przebieg
stwarzają możliwość zaktywizowania największej ilości mięśni należących
do tego samego łańcucha mięśniowego. Zgodnie ze skośnym przebiegiem
większości mięśni szkieletowych za najważniejszą komponentę ruchu
uważana jest rotacja. Warunkuje ona siłę i koordynację wykonywanego
ruchu
-
Terapeuta poszukuje przyczyn problemów zgłaszanych przez pacjenta,
jednak w realizacji celów wyznaczonych w terapii opiera się przede
wszystkim na potencjale nie uszkodzonych bądę najsprawniejszych jego
sfer ruchowych ( najsilniejszych, bezbolesnych, o największym zakresie
ruchu ) i wykorzystuje je do pozyskiwania aktywności motorycznej w
słabszych lub uszkodzonych obszarach narządu ruchu w oparciu o mechanizm
irradiacji czyli przeniesienia pobudzenia. Takie planowanie terapii
wymaga znajomości anatomii funkcjonalnej ciała ludzkiego oraz zasad
biomechaniki i fizjologii skurczu mięśniowego.
-
PNF wiele uwagi poświęca także kontroli motorycznej pacjenta, czyli
interakcjom między stabilnością i mobilnością jego ciała, ze szczególnym
uwzględnieniem pracy ekscentrycznej mięśni w warunkach grawitacji. Ze
względu na szerokie możliwości oddziaływania koncepcja PNF przestała być
utożsamiana ze sposobem pracy przeznaczonym wyłącznie dla pacjentów
neurologicznych. Z powodzeniem stosuje się ją również w ortopedii,
pediatrii, chorobach nerwowo-mięśniowych, wadach postawy czy skoliozach
-
Szczególne znaczenie w koncepcji PNF przypisuje się oporowi
manualnemu. Jego podstawowym zadaniem jest przekazanie pacjentowi
ścisłej informacji na temat kierunku, kolejności i szybkości
wykonywanego ruchu, który jak wcześniej wspomniano posiada trzy
komponenty i biegnie w skośnych płaszczyznach na podobieństwo aktywności
ruchowych dnia codziennego. Opór jest modyfikowany stosownie do celów
terapii i możliwości motorycznych ćwiczącego i nawet podczas jednego
ruchu może ulegać zmianom w poszczególnych jego zakresach, najczęściej
jest to tzw. opór prowadzący lub kierunkowy, w odróżnieniu do sił
zewnętrznych utrudniających wykonanie zadania ruchowego, stosowanych
m.in. w treningu siłowym.
-
Uwzględnienie podczas planowania terapii potrzeb ruchowych i
problemów zgłaszanych przez chorego przynosi wiele korzyści i czyni z
PNF metodę przyjazną dla pacjenta, opartą na bezbolesnej pracy,
wykorzystującej silne odcinki ciała i umiejętności chorego do ułatwiania
reedukacji utraconych funkcji. PNF gwarantuje również wysoki poziom
edukacji pacjenta, oparty na współuczestnictwie w planowaniu terapii
oraz kontynuacji ćwiczeń w formie programu domowego, przy niewielkich
wymaganiach sprzętowych.
-
Celem terapii jest przywrócenie wzorców ruchowych takich jak
prawidłowe chodzenie, siadanie, ubieranie, czy jakiekolwiek inne
problemy funkcjonalne dnia codziennego, wykorzystując techniki
stabilizujące, rozluźniające, przeciwbólowe oraz uczące ruchu i
koordynacji."
z: Fizjomedica
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz