Stawy kręgosłupa, analogicznie do pozostałych stawów ludzkiego ciała, podlegają, odpowiednim do wieku, zmianom zwyrodnieniowym. Zmiany te powodują stopniową degenerację stawów, co prowadzić może do bólu, sztywności, jak również ich niestabilności.
W przedniej części kręgosłupa dochodzi do powolnej degeneracji krążków międzykręgowych (tzw. dysków), co powoduje zmniejszenie ich wytrzymałości i zdolności do stabilizowania sąsiadujących trzonów kręgowych. W tylnej części kręgu znajdują się dolne i górne wyrostki stawowe, tworząc, wraz z wyrostkami sąsiednich kręgów, stawy międzywyrostkowe. Stawy utrzymywane są w miejscu przez struktury tkanki łącznej, zwane torebkami stawowymi. Nieodłączną część procesu starzenia stanowi osłabienie struktury torebek stawowych . To z kolei prowadzi do ich rozciągnięcia. Opisane zmiany w obrębie krążków międzykręgowych oraz stawów międzywyrostkowych są przyczyną przesuwania sasiadujących kręgów względem siebie. Ześlizg taki określany jest jako kręgozmyk zwyrodnieniowy. W wyniku zachodzących zmian dochodzi do niestabilności segmentu kręgosłupa . Organizm odpowiada przerostem wyrostków stawowych. Przerośnięte struktury kostne mogą prowadzić do ucisku okolicznych tkanek miękkich, m.in. korzeni nerwowych oraz zwężenia światła kanału kręgowego z uciskiem worka oponowego. Stan taki, zwany stenozą (ciasnotą) kanału kręgowego, często współistnieje z kręgozmykiem zwyrodnieniowym i jest odpowiedzialny za szereg objawów opisywanej choroby.
Nierzadko pacjent dowiaduje się o tym, że cierpi na kręgozmyk zwyrodnieniowy, po wykonaniu zdjęć RTG zleconych przez lekarza. Zdarza się, że ześlizg nie powoduje bólu pleców. Niestety, istnieje grupa pacjentów, którzy odczuwają ból, będący przyczyną znacznego pogorszenia jakości życia.
Nierzadko pacjent dowiaduje się o tym, że cierpi na kręgozmyk zwyrodnieniowy, po wykonaniu zdjęć RTG zleconych przez lekarza. Zdarza się, że ześlizg nie powoduje bólu pleców. Niestety, istnieje grupa pacjentów, którzy odczuwają ból, będący przyczyną znacznego pogorszenia jakości życia.
Objawy
Kręgozmyk zwyrodnieniowy ze współistniejącym ciasnotą kanału kręgowego zazwyczaj powoduje ból pleców, wzmożone napięcie mięśni przykręgosłupowych oraz ból promieniujący do pośladków lub nóg. Dużo rzadziej dochodzi do osłabienia siły mięśniowej i zaburzeń czucia w obrębie kończyn dolnych. Pacjent z kręgozmykiem zwyrodnieniowym zgłasza ból zależny od zmiany pozycji. Niektórzy zgłaszają nasilenie bólu podczas wysiłku fizycznego, a przy współistnieniu stenozy kanału kręgowego typowym objawem jest tzw. chromanie neurologiczne, tzn. pojawienie się silnego bólu kończyn po przejściu krótkiego dystansu, uniemożliwiającego dalsze poruszanie się.
Leczenie zachowawcze
Proponowany sposób leczenia zależy od objawów pacjenta. Ostre epizody dolegliwości mogą wymagać krótkiego, 1-2-dniowego odpoczynku w łóżku. W celu zmniejszenia dolegliwości podawane są leki przeciwbólowe oraz przeciwzapalne. W wybranych przypadkach rozważyć należy zastosowanie gorsetu lub sznurówki (rodzaj specjalnie wzmocnionego pasa, obejmującego tułów na odpowiedniej wysokości ), pomocnych w stabilizacji kręgosłupa.
Wielu pacjentów może uzyskać poprawę stanu klinicznego po wdrożeniu odpowiedniej fizjoterapii, składającej się z indywidualnie dobranych zabiegów fizykoterapeutycznych, jak również ćwiczeń wzmacniających osłabione mięśnie.
W razie braku skuteczności powyższych metod rozważyć można wykonanie iniekcji epiduralnej (tzw. blokady dokręgosłupowej) z użyciem leku sterydowego, przyczyniającej się do zmniejszenia miejscowego stanu zapalnego i czasowego zmniejszenia dolegliwości.
Leczenie chirurgiczne
Bezwzględnym wskazaniem do wykonania zabiegu operacyjnego kręgozmyku zwyrodnieniowego jest obecność ubytków neurologicznych (np. znaczącego osłabienia siły mięśniowej kończyny). Typowo ucisk na struktury nerwowego przy ześlizgu jednego kręgu względem drugiego, jest niewielki. Niestety wraz z postępem ześlizgu, może dochodzić do pociągania korzeni nerwowych opuszczających kanał kręgowy, wywołując zwiększenie dolegliwości bólowych, drętwienie i osłabienie kończyn. W takiej sytuacji należy rozważyć zastosowanie leczenia operacyjnego.
Innym wskazaniem do leczenia chirurgicznego jest nieustępowanie dolegliwości bólowych, mimo zastosowania wszystkich dostępnych metod leczenia nieoperacyjnego.
Leczenie chirurgiczne kręgozmyku zwyrodnieniowego ma na celu usztywnienie chorego segmentu, aby zapobiegać niestabilności będącej przyczyną dolegliwości. Przy współistniejącej stenozie kanału kręgowego niezbędna jest bezpośrednia lub pośrednia dekompresja (poszerzenie) kanału kręgowego.
Istnieje wiele sposobów usztywnienia kręgosłupa. Usztywnienie uzyskuje się poprzez zastosowanie przeszczepów kostnych, autogennych (własnych) lub allogenicznych (z banku kości).
Istnieją liczne doniesienia wskazujące, że uzyskanie zrostu kostnego jest pewniejsze i szybsze przy dodatkowej stabilizacji. Jej zastosowanie pozwala również uniknąć długiego unieruchomienia w niewygodnym gorsecie. Obecnie najpopularniejszym sposobem jest stabilizacja przy użyciu śrub przeznasadowych łączonych metalowymi prętami, często wraz z tzw. usztywnieniem międzytrzonowym specjalnymi implantami zastępującymi krążek międzykręgowy.
Kręgozmyk zwyrodnieniowy ze współistniejącym ciasnotą kanału kręgowego zazwyczaj powoduje ból pleców, wzmożone napięcie mięśni przykręgosłupowych oraz ból promieniujący do pośladków lub nóg. Dużo rzadziej dochodzi do osłabienia siły mięśniowej i zaburzeń czucia w obrębie kończyn dolnych. Pacjent z kręgozmykiem zwyrodnieniowym zgłasza ból zależny od zmiany pozycji. Niektórzy zgłaszają nasilenie bólu podczas wysiłku fizycznego, a przy współistnieniu stenozy kanału kręgowego typowym objawem jest tzw. chromanie neurologiczne, tzn. pojawienie się silnego bólu kończyn po przejściu krótkiego dystansu, uniemożliwiającego dalsze poruszanie się.
Leczenie zachowawcze
Proponowany sposób leczenia zależy od objawów pacjenta. Ostre epizody dolegliwości mogą wymagać krótkiego, 1-2-dniowego odpoczynku w łóżku. W celu zmniejszenia dolegliwości podawane są leki przeciwbólowe oraz przeciwzapalne. W wybranych przypadkach rozważyć należy zastosowanie gorsetu lub sznurówki (rodzaj specjalnie wzmocnionego pasa, obejmującego tułów na odpowiedniej wysokości ), pomocnych w stabilizacji kręgosłupa.
Wielu pacjentów może uzyskać poprawę stanu klinicznego po wdrożeniu odpowiedniej fizjoterapii, składającej się z indywidualnie dobranych zabiegów fizykoterapeutycznych, jak również ćwiczeń wzmacniających osłabione mięśnie.
W razie braku skuteczności powyższych metod rozważyć można wykonanie iniekcji epiduralnej (tzw. blokady dokręgosłupowej) z użyciem leku sterydowego, przyczyniającej się do zmniejszenia miejscowego stanu zapalnego i czasowego zmniejszenia dolegliwości.
Leczenie chirurgiczne
Bezwzględnym wskazaniem do wykonania zabiegu operacyjnego kręgozmyku zwyrodnieniowego jest obecność ubytków neurologicznych (np. znaczącego osłabienia siły mięśniowej kończyny). Typowo ucisk na struktury nerwowego przy ześlizgu jednego kręgu względem drugiego, jest niewielki. Niestety wraz z postępem ześlizgu, może dochodzić do pociągania korzeni nerwowych opuszczających kanał kręgowy, wywołując zwiększenie dolegliwości bólowych, drętwienie i osłabienie kończyn. W takiej sytuacji należy rozważyć zastosowanie leczenia operacyjnego.
Innym wskazaniem do leczenia chirurgicznego jest nieustępowanie dolegliwości bólowych, mimo zastosowania wszystkich dostępnych metod leczenia nieoperacyjnego.
Leczenie chirurgiczne kręgozmyku zwyrodnieniowego ma na celu usztywnienie chorego segmentu, aby zapobiegać niestabilności będącej przyczyną dolegliwości. Przy współistniejącej stenozie kanału kręgowego niezbędna jest bezpośrednia lub pośrednia dekompresja (poszerzenie) kanału kręgowego.
Istnieje wiele sposobów usztywnienia kręgosłupa. Usztywnienie uzyskuje się poprzez zastosowanie przeszczepów kostnych, autogennych (własnych) lub allogenicznych (z banku kości).
Istnieją liczne doniesienia wskazujące, że uzyskanie zrostu kostnego jest pewniejsze i szybsze przy dodatkowej stabilizacji. Jej zastosowanie pozwala również uniknąć długiego unieruchomienia w niewygodnym gorsecie. Obecnie najpopularniejszym sposobem jest stabilizacja przy użyciu śrub przeznasadowych łączonych metalowymi prętami, często wraz z tzw. usztywnieniem międzytrzonowym specjalnymi implantami zastępującymi krążek międzykręgowy.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz