stabilizacja międzykolczysta, operacja kęgosłupa

Już w latach sześćdziesiątych zauważono, że pacjenci ze stenozą lędźwiową odczuwają ulgę przy pochylaniu kręgosłupa do przodu. Jako alternatywę do niewygodnego gorsetu wprowadzono implant międzykolczysty. Jego zadaniem jest utrzymywanie sąsiednich trzonów w lekkim przodopochyleniu a także zapobieganie szkodliwemu przeprostowi. W badaniach naukowych wykazano, że poprzez podniesienie przestrzeni międzykręgowej implant międzykolczysty zwiększa przekrój kanału kręgowego oraz otwiera otwory międzkręgowe, przez które wychodzą nerwy. Wyróżnia się dwa rodzaje implantów: statyczne, najczęściej w postaci sztywnego walca dynamiczne, wykonane z materiału, który ulega odkształceniom, dodatkowo działając jak amortyzator

Wskazania
Głównym wskazaniem do implantacji jest stosunkowo niewielka stenoza, czyli zwężenie światła kanału kręgowego, powodujące ból dolnego odcinka kręgosłupa oraz trudności z chodzeniem. Typowy pacjent ma około 60 lat, odczuwa ból po przejściu około 300-500 metrów i w badaniu MRI uwidoczniona jest niezbyt zaawansowana stenoza. Ponadto obecnie trwają badania nad zastosowaniem implantów międzykolczystych w leczeniu niewielkich zmian zwyrodnieniowych krążka międzykręgowego. Przeciwwskazania do zabiegu
Główne przeciwwskazania do zły stan zdrowia, z zwłaszcza zaburzenia krzepnięcia krwi. Przeciwwskazania specyficzne dla kręgosłupa to m.in. osteoporoza, złamanie kręgosłupa, kręgozmyk węzinowy, czynna infekcja.


Technika operacyjna

Zabieg jest małoinwazyjny. Klasycznie po nacięcie skóry w linii środkowej na długości ok. 4-8 cm należy delikatnie oddzielić mięśnie od kręgosłupa. Następnie usuwane jest więzadło międzykolczyste, a w niektórych typach implantów również nadkolczyste. Po oczyszczeniu przestrzeni wprowadzany jest implant. Tkanki podskórne i skóra są szyte w sposób typowy.
Niedawno pojawiły się na rynku pierwsze urządzenia implantowane przezskórnie, cięcie skórne w tym wypadku wynosi ok. 2 cm, uraz mięśniowy jest minimalny. Z ich szerszym stosowaniem należy poczekać do czasu pojawienia się pierwszych wyników leczenia opartych na badaniu większej grupy pacjentów.

Po zabiegu

Ponieważ zabieg jest małoinwazyjny możliwa jest pionizacja już w dniu zabiegu, choć zazwyczaj pacjenci wstają w drugiej dobie. Wypis ze szpitala, przy braku powikłań, w drugiej dobie po zabiegu. Zaleca się pacjentom ograniczenie aktywności przez pierwszy miesiąc po zabiegu.

Możliwe powikłania

Ponieważ urządzenie implantowane jest powierzchownie, bez wchodzenia do kanału kręgowego, zabieg jest stosunkowo bezpieczny. Powikłania występują rzadko. Sporadycznie zdarzają się: przemieszczenie implantu, złamanie wyrostka kolczystego, krwiak w miejscu operacji oraz infekcja.

PRZEZSKÓRNA TERMOKOAGULACJA CZUCIOWYCH ZAKOŃCZEŃ NERWOWYCH

Omawiana metoda należy do zabiegów minimalnie inwazyjnych, cechujących się zarazem wysoką skutecznością kliniczną oraz minimalnym ryzykiem wystąpienia powikłań.

Zabieg wykonuje się bez usypiania chorego, w ułożeniu na brzuchu z zastosowaniem nieznacznej sedacji dożylnej.
Procedura rozpoczyna się od punktowego znieczulenia powierzchni skórnej leczonego fragmentu kręgosłupa (najczęściej kręgosłup lędźwiowy bądź szyjny). Następnie pod kontrolą fluoroskopowego badania rentgenowskiego wprowadza się specjalne elektrody (ryc.2) grubości około 1 mm do zajętych procesem chorobowym stawów międzykręgowych.

Ze względu na specyficzne uwarunkowania anatomiczne – elektrody wprowadza się nie tylko na poziomie chorym lecz także na dwóch sąsiadujących poziomach stawów międzykręgowych (ryc.3).
Po wprowadzeniu wszystkich elektrod dokonywana jest elektrofizjologiczna weryfikacja ich położenia za pomocą stymulacji elektrycznej, pozwalająca precyzyjnie odnaleźć poszukiwane zakończenia nerwowe.

Kluczowym etapem zabiegu jest wytworzenie termicznego uszkodzenia zakończeń nerwowych w zakresie stawów międzykręgowych, prowadzace do ustąpienia dolegliwości bólowych. Dokonuje się tego z użyciem prądów wysokiej częstotliwości, które przyłożone do elektrod generują na zasadzie indukcji, ciepło selektywnie niszczące zlokalizowane zakończenia nerwowe. Temperatura wytworzona na końcu elektrody wynosi około 70 °C zaś niezbędny czas utrzymania tej temperatury wynosi 50-60 sekund. W rezultacie takiego działania dochodzi do uszkodzenia przewodnictwa w zakresie gałązek nerwowych odpowiedzialnych za przewodzenie bólu generowanego w chorym bądź przeciążonym stawie międzykręgowym. Po wykonaniu termokoagulacji w okolicę stawów wprowadza się niewielką ilość środka miejscowo znieczulającego oraz przeciwzapalnego. Zabieg kończy się założeniem punktowych opatrunków plastrowych w miejscu wprowadzenia przeskrórnych elektrod. Omawiana technika nie pozostawia żadnych trwałych śladów na skórze.

Wskazaniami do wykonania termokoagulacji są:
pierwotne zespoły bólowe kręgosłupa oraz zespoły przeciążeniowe i zwyrodnieniowe w zakresie stawów międzykręgowych

Korzyści terapeutyczne:
Przezskórna termokoagulacja czuciowych zakończeń nerwowych jest selektywną metodą terapeutyczną pozwalającą celowanie oraz w sposób minimalnie inwazyjny niwelować ból generowany w zakresie zmienionych chorobowo stawów międzykręgowych.
Dzięki jej zastosowaniu pacjent całkowicie zaprzestaje, lub wyraźnie zmniejsza przyjmowanie leków przeciwbólowo-przeciwzapalnych, których chroniczne stosowanie prowadzi do występowania niepożądanych efektów ubocznych.
W wielu przypadkach zastosowanie omawianej metody pozwala uniknąć także agresywnych metod leczenia chirurgicznego.

Skuteczność lecznicza:
Na podstawie licznych opracowań naukowych stwierdzono, że przezskórna termokoagulacja zakończeń nerwowych w ponad 80% przypadków prowadzi do długotrwałego ustąpienia dolegliwości bólowych.

Okres hospitalizacji:
Czas procedury wynosi około 60 minut.
Po 2-3 godzinnej obserwacji pacjent może swobodnie udać się do domu.
Dzięki minimalnej inwazyjności procedury oraz wykorzystaniu sprzętu z zakresu wysoko zaawansowanych technologii, pacjent może następnego dnia powrócić do pracy.
Procedura w żaden sposób nie upośledza funkcji układu kostno-więzadłowego kręgosłupa.

kręgozmyk

Choroba ta, to deformacja kręgosłupa, która polega na przesunięciu kręgów względem siebie – kręg położony wyżej przesuwa się do przodu względem kręgu położonego niżej.
Przyczyną kręgozmyku jest uszkodzenie łuku kręgu lub wyrostków stawowych. W zależności od przyczyny tej deformacji wyróżniamy pięć typów kręgozmyku. U osób dorosłych najczęściej ulega przerwaniu część międzystawowa łuku kręgu (typ istmiczny). Jest to złamanie zmęczeniowe, które wynika z powtarzanych mikrourazów kręgosłupa.
Typ dysplastyczny to wrodzony niedorozwój powierzchni pomiędzy kością krzyżową a piątym kręgiem lędźwiowym – występuje u dzieci. W gronie sportowców pojawienie się dolegliwości bólowych w odcinku lędźwiowym kręgosłupa może być spowodowane typem urazowym kręgozmyku. Na taki uraz szczególnie narażeni są gimnastycy, piłkarze – napastnicy, ciężarowcy, tancerze oraz skaczący wzwyż. Ześlizg kręgu jest tu spowodowany złamaniem łuku kręgu. Rzadszymi typami omawianej patologii są zmiany zwyrodnieniowe oraz złamania patologiczne.
OBJAWY
- ból pleców mogący promieniować do kończyn dolnych
- deformacja okolicy lędźwiowej
- pogorszenie sprawności sportowej
- zaburzenia czucia
- niedowłady
- zaniki mięśniowe
- osłabienie odruchów
Objawy, które zgłasza chory nie są charakterystyczne. Występuje ból pleców mogący promieniować do kończyn dolnych, deformacja tułowia oraz. Poza tym można zauważyć zaburzenia czucia, niedowłady, zaniki mięśniowe oraz osłabienie odruchów. Aktywność ruchowa, przysiady i podnoszenie ciężkich przedmiotów najczęściej nasilają dolegliwości. Jeśli po odpoczynku objawy powracają, konieczna jest konsultacja ze specjalistą.
Do prawidłowego rozpoznania zazwyczaj wystarcza badanie lekarskie oraz wykonanie zdjęć rentgenowskich kręgosłupa w pozycji stojącej. W badaniu stwierdza się uskok w linii wyrostków kolczystych kręgosłupa, ograniczenie ruchomości odcinka lędźwiowego kręgosłupa oraz przykurcz zginaczy uda. Istnieje możliwość skrócenia całego tułowia z zanikiem talii. Poprzez pionowe ustawienie kości krzyżowej pośladki wydają się być w kształcie serca, a chory chodzi na lekko ugiętych, zrotowanych na zewnątrz nogach. Dla potwierdzenia rozpoznania wykonuje się zdjęcia rentgenowskie. Standardowa projekcja przednio-tylna oraz boczna na stojąco zazwyczaj dają jasną odpowiedź. Przy małych przemieszczeniach trzonów kręgów może okazać się konieczne wykonanie projekcji skośnej. Innym badaniem przydatnym w ustaleniu ostatecznego rozpoznania jest tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny oraz badanie przewodnictwa nerwów obwodowych.
Na podstawie zdjęcia rentgenowskiego w projekcji bocznej można ustalić stopień kręgozmyku (wg Meyerdinga). Ocenia się procentowo wyrażony stosunek odległości, o którą kręg zsunął się do szerokości tego kręgu. Wynik poniżej 25% to stopień I. Pomiędzy 25% a 50% to stopień II, 50%-75% trzeci, a powyżej 75% stopień IV.
Leczenie zachowawcze można prowadzić przy stopniu I oraz w wybranych przypadkach stopnia II. Leczenie takie powinno polegać unieruchomieniu w łóżku i podawaniu leków przeciwbólowych—przciwzapalnych oraz rozluźniających mięśnie.
Po ustąpieniu fazy ostrej chory powinien być poddany rehabilitacji mającej na celu ustabilizowanie kręgosłupa poprzez wzmocnienie odpowiednich partii mięśniowych. Równie cenne jest poinformowanie pacjenta o czynnościach których nie wolno mu wykonywać, np. podnoszenie ciężkich przedmiotów czy przeprosty kręgosłupa. Rzadziej konieczne jest stosowanie gorsetów ortopedycznych. Kontrolę rentgenowską przeprowadza się co 6 – 12 miesięcy.
Stopień III oraz IV patologii, nawracające mimo stosowania leczenia zachowawczego dolegliwości bólowe oraz narastające objawy neurologiczne są wskazaniem do zabiegu operacyjnego, w czasie którego kręgi zsuwające się względem siebie zostają połączone.

złamanie kompensacyjne

Złamania kompresyjne kręgosłupa należą do częstych problemów klinicznych. Według definicji są to złamania, które obejmują uszkodzeniem trzony kręgowe prowadząc do ich zapadnięcia oraz zmniejszenia wysokości. Najczęściej złamania takie powstają na tle urazów w przebiegu których kręgosłup podany zostaje działaniu dużych siły w wyniku, których ulega on kompresji i uszkodzeniu. Biorąc pod uwagę mechanizm urazu oraz rozliczne przypadki życiowe najniebezpieczniejsze są tu upadki w pozycji siedzącej (np. z krzesła) które prowadzą do nadmiernego przodozgięcia i kompresji kręgosłupa z wytworzeniem złamania kompresyjnego w którym trzon kręgu ulega deformacji przybierając kształt klinowaty.

Najczęściej uszkodzeniu ulega tylko przednia część trzonu kręgowego oraz znajdująca się w nim istota gąbczasta kości ulegająca zmiażdżeniu i rozkawałkowaniu. Z uwagi na bogate unerwienie trzonu kręgowego konsekwencją złamania kompresyjnego jest silny ból pojawiający się praktycznie od razu w chwili urazu. W przypadkach znacznego uszkodzenia trzonu kręgowego fragmentacji może ulec także jego tylna część, która przemieszczając się do światła kanału kręgowego może uciskać i uszkadzać struktury nerwowe znajdujące się w jego świetle. W przedstawione sytuacji w przebiegu klinicznym – oprócz silnego bólu kręgosłupa w miejscu złamania – mogą pojawić się zaburzenia neurologiczne pod postacią zaburzeń czucia czy niedowładów kończyn dolnych.
Złamania kompresyjne najczęściej występują w dolnym odcinku kręgosłupa piersiowego (Th10-Th12) oraz początkowym odcinku kręgosłupa lędźwiowego (L1-L2).

Częstość ich występowania wzrasta gwałtownie wraz z wiekiem. Złamania kompresyjne trzonów kręgowych stwierdzane są u ok. 6% kobiet w wieku 50 lat, natomiast w ciągu następnych 40 lat życia ryzyko ich występowania wzrasta 10-40 razy.

Czynniki prowadzące do powstania złamań kompresyjnych:
- Zaawansowany wiek
- Osteoporoza
- Silny uraz (upadek z wysokości, uraz komunikacyjny)
- Guzy przerzutowe do kręgosłupa

Diagnostyka:
Ostateczne rozpoznanie złamania kompresyjnego formułowane jest na podstawie całościowego postępowania diagnostycznego obejmującego szczegółowe zebranie wywiadu chorobowego, dokładne badanie fizykalne z badaniem neurologicznym oraz niezbędne badania neuroobrazowe.
Badanie RTG jest najczęściej stosowanym badaniem obrazowym. Pozwala ono na dokładną ocenę elementów kostnych kręgosłupa oraz ukazuje ewentualne złamanie kompresyjne.

Leczenie:
Vertebroplatyka, Kyphoplastyka

dyskopatia szyjna i piersiowa

Dyskopatia szyjna

Dyskopatia szyjna prowadzi do wystąpienia  silnego zespołu bólowego kończyn, drętwienia rak zawrotów głowy, ograniczenia ruchomości kręgosłupa szyjnego i zaburzeń równowagi. W poważniejszych przypadkach prowadzi do wystąpienia niedowładu kończyn. Leczenie operacyjne polega na usunięciu zwyrodniałego dysku i zastąpienia go implantem sztucznym. W Carolina Medical Center operacje te przeprowadzane są techniką małoinwazyjną z wykonaniem artroplastyki kręgosłupa szyjnego. Operacja polega na usunięciu zwyrodniałego dysku, odbarczeniu struktur nerwowych i wszczepieniu ruchomej protezy dysku szyjnego. Zachowanie ruchomości operowanego segmentu sprawia, że eliminuje sie możliwość rozwijania sie zmian zwyrodnieniowych na sąsiednich segmentach kręgosłupa. Leczenia tak przeprowadzone sprawia ze po kilkunastu godzinach po operacji pacjent jest zdolny do samodzielnego funkcjonowania. Wczesna rehabilitacja umożliwia choremu szybki powrót do aktywności zawodowej. 


Dyskopatia piersiowa

Według definicji dyskopatia piersiowa jest to stan patologii w którym dochodzi do uszkodzenia pierścienia włóknistego krążka międzykręgowego z następczym przemieszczaniem się jądra miażdżystego w kierunku świata kanału kręgowego w odcinku piersiowym.

W zależności od stopnia zaawansowania dyskopatii wyróżnia się trzy okresy chorobowe:
a) wypuklina krążka międzykręgowego
b) przepuklina krążka międzykręgowego
c) sekwestracja krążka międzykręgowego

Przyczyny występowania dyskopatii piersiowej:
Przepuklina jądra miażdżystego może występować nawet u dzieci jednak stan taki jest bardzo rzadko spotykany. Najczęściej problem dyskopatii piersiowej dotyczy ludzi w wieku średnim (3-4 dekada) i zmniejsza się częstość jego występowania u ludzi starszych, u których dominują procesy zwyrodnieniowo-wytwórcze. Biorąc pod uwagę mechanizm prowadzący do przemieszczania się jądra miażdżystego u ludzi młodych, dotychczas zdrowych do zachorowania prowadzi nadmierny wysiłek fizyczny bądź uraz, w następstwie którego dochodzi do przeciążenia krążka międzykręgowego na danym poziomie. Najczęściej młodzi pacjenci mówią o upadku z drabiny, podniesieniu nadmiernego ciężaru bądź nasilonej aktywności sportowej np. upadek na kolana podczas gry w piłkę. W większości jednak przypadków przepuklina jądra miażdżystego prowokowana jest stosunkowo małym urazem bądź przeciążeniem kręgosłupa. Sytuacja taka występuje zazwyczaj u starszych pacjentów, którzy prezentują zmiany zwyrodnieniowe w zakresie pierścienia włóknistego krążka międzykręgowego. Zwyrodnienie krążka międzykręgowego jest procesem aktywnie postępującym z wiekiem i jest ściśle związane ze stopniową jego dehydratacją (odwodnieniem) oraz powtarzalnymi na co dzień mikrourazami.

Od strony patofizjologicznej przepuklina jądra miażdżystego może prowadzić do wystąpienia objawów klinicznych w dwóch niezależnych mechanizmach – ucisku korzenia nerwowego bądź worka zawierającego w odcinku piersiowym rdzeń kręgowy oraz podrażnienia tkankowego z następczą indukcją procesów zapalnych.

Objawy kliniczne dyskopatii piersiowej:
Objawy kliniczne dyskopatii piersiowej ściśle związane są z uciskiem oraz podrażnieniem worka oponowego zawierającego rdzeń kręgowy oraz korzeni nerwowych opuszczających kanał kręgowy poprzez otwory międzykręgowe. Ważnym podkreślenia jest obserwacja, iż w niektórych przypadkach dyskopatii piersiowej praktycznie w ogóle nie występuje ból w okolicy piersiowej kręgosłupa.

Najczęściej na obraz kliniczny dyskopatii piersiowej składa się:
- W przypadkach olbrzymich przepuklin może wystąpić nagłe porażenie mięśni kończyn
dolnych zwane paraplegią.
- Ból miejscowy, ból o charakterze korzeniowym (promieniującym) w przypadku ucisku korzenia nerwowego w zakresie kończyn dolnych.
- Zaburzenia czucia o charakterze parastezji odczuwane jako mrowienie, palenie, zaciskanie w określonej lokalizacji anatomicznej kończyny dolnej.
- Zaburzenia sprawności ruchowej związane z zaburzeniem funkcji włókien motorycznych unerwiających poszczególne grupy mięśniowe w zakresie kończyny dolnej.
- Wzmożone napięcie mięśniowe w kończynach dolnych z towarzyszącymi wygórowanymi
odruchami rdzeniowymi (np. kolanowym)

Leczenie:
Microdiscectomia
Endoskopowe usunięcie dysku

ZESPÓŁ PRZECIĄŻENIOWO-BÓLOWY KRĘGOSŁUPA

Zespół przeciążeniowo-bólowy kręgosłupa jest jedną z głównych przyczyn przewlekłych bólów kręgosłupa.
W większości przypadków zespół ten charakteryzuje się długotrwałymi bólami kręgosłupa o zmiennym nasileniu dolegliwości oraz charakterze nawrotowym. Najczęściej dotyczy on odcinka szyjnego oraz lędźwiowego kręgosłupa.
Biorąc pod uwagę uwarunkowania anatomiczne zespół przeciążeniowo-bólowy kręgosłupa jest ściśle związany
z patologią stawów międzykręgowych.

Budowa stawu międzykręgowego:
Stawy międzykręgowe występują praktycznie na każdym poziomie kręgosłupa (z wyjątkiem pierwszego kręgu szyjnego) i stanowią element biomechaniczny przenoszący około 20% wszystkich sił i ruchów w odcinku szyjnym i lędźwiowym kręgosłupa. Pojedynczy staw międzykręgowy utworzony jest z wyrostków stawowych dwóch sąsiadujących ze sobą trzonów kręgowych, które łączą się za sobą na zasadzie stawu. Powierzchnie stawowe stawów międzykręgowych w prawidłowych warunkach pokryte są cienką warstwą chrząstki stawowej oraz otoczone są niewielką łącznotkankową torebką stawową warunkującą prawidłowe odżywianie stawu.
Zarówno sam staw jak i torebka stawowa są bardzo silnie unerwione poprzez drobne czuciowe gałązki nerwowe odchodzące od korzenia rdzeniowego.
Z uwagi na stałe przeciążenie ruchowe powierzchni stawowych w tych stawach bardzo często dochodzi do ich przyspieszonego zużycia oraz degeneracji. Uszkodzenie stawów międzykręgowych jest dodatkowo potęgowane naturalnym procesem degeneracji krążków międzykręgowych, który postępując z wiekiem prowadzi do obniżenia przestrzeni międzykręgowej co w rezultacie dodatkowo obciąża stawy międzykręgowe. Na tle wspomnianych procesów dochodzi do stopniowego zaniku chrząstki stawowej oraz indukcji zmian zapalno-degeneracyjnych, które prowadzą do zaawansowanego uszkodzenia stawu oraz generują powstawanie niekorzystnych zmian w zakresie okolicznej tkanki kostnej. Z czasem zakres zmian zapalno-degenaracyjnych jest tak duży, że chory prezentuje pełny obraz zespołu stawów międzykręgowych. W zaawansowanej postaci odpowiedzi zapalno-degeneracyjnej dochodzi do przerostu stawów międzykręgowych oraz wytworzenia charakterystycznych dziobów kostnych w zakresie sąsiadujących powierzchni trzonów kręgowych.

Objawy zespołu stawów międzykręgowych:
Do najczęstszych objawów spotykanych u chorych prezentujących zespół stawów międzykręgowych należą:
• W większości przypadków atak bólu związanego z zespołem stawów międzykręgowych ma charakter ostry, nieprzewidywalny w występowaniu. Ból wykazuje charakter zmienny. Zwyczajowo napady bólowe obserwowane są kilka razy w miesiącu
• U większości pacjentów występuje charakterystyczna bolesność w rzucie zwyrodniałych stawów międzykręgowych oraz dochodzi do nadmiernego skurczu okolicznych mięśni przykręgosłupowych
• Ból ma tendencje do nasilania się gdy pacjent przyjmuje pozycję leżącą na plecach, zaś dolegliwości ustępują w pozycji leżącej na brzuchu.
• Cechą znamienną bólu obserwowanego w przypadku zespołu stawów międzykręgowych jest charakterystyczne promieniowanie do pośladków oraz tylnej powierzchni ud. Praktycznie nie spotyka się rzutowania bólu na przednią powierzchnię nóg
• W przypadku zespołu stawów międzykręgowych zlokalizowanego w odcinku szyjnym kręgosłupa ból występuje głównie w zakresie szyi i barków. Nie ma tendencji do promieniowania do kończyn górnych oraz palców dłoni.

Diagnostyka zespołów przeciążeniowo-bólowych kręgosłupa:
Podstawą rozpoznania zespołu przeciążeniowo-bólowego kręgosłupa jest charakterystyczny wywiad chorobowy oraz opisany powyżej charakter dolegliwości klinicznych. W większości przypadków pacjent poszukuje specjalistycznej pomocy medycznej w przypadkach gdy ostre zespoły bólowe występują coraz częściej – nawet kilka razy w tygodniu – oraz komfort życia ulega znacznemu pogorszeniu. Poza wymienionymi składowymi rozpoznania zespołu przeciążeniowo-bólowego strategiczną rolę należy przypisać diagnostyce obrazowej.
Wstępnym proponowanym badaniem diagnostycznym jest RTG schorowanego odcinka kręgosłupa w trzech projekcjach: przód-tył, bok oraz skośnej. Badanie te pozwala dostrzec chorobowy przerost stawów międzykręgowych oraz jest stosunkowo czułe we wczesnym wykrywaniu zmian zapalno-degeneracyjne w zakresie tych stawów.
W przypadkach wątpliwych diagnostyka musi być rozszerzona o dodatkowe opcje diagnostyki obrazowej takie jak TK czy MRI kręgosłupa.
Niewątpliwie najdoskonalszym kryterium diagnostycznym w przypadku zespołów przeciążeniowo-bólowych powstałych na tle zwyrodnienia stawów międzykręgowych jest diagnostyczna blokada stawów międzykręgowych. Wykonywana jest ona w postaci krótkiego, mało inwazyjnego zabiegu, którego istotą jest wprowadzenie – pod kontrolą fluorokopowego badania RTG – specjalnych igieł do schorowanych stawów międzykręgowych oraz podanie dostawowe środka działającego miejscowo znieczulająco oraz przeciwzapalnie.
Dodatni wynik diagnostycznej blokady stawów międzykręgowych jest jednoznaczny z rozpoznaniem zespołu stawów międzykręgowych.

Leczenie:
Selektywna, przezskórna termokoagulacja zakończeń nerwowych w zakresie stawów międzykręgowych

ZWYRODNIENIOWA STENOZA KRĘGOSŁUPA LĘDŹWIOWEGO

Zmiany zwyrodnieniowe rozwijające się w kręgosłupie lędźwiowym często prowadza do wystąpienia ucisku na korzenie nerwowe. Efektem tego jest ból pojawiający sie przy chodzeniu oraz przy wszelkiej zmianie pozycji ciała. Bólowi towarzyszy drętwienie kończyn dolnych, niedowład stóp, zaburzenie funkcji pęcherza moczowego. Jedynym leczeniem tego schorzenia jest leczenie chirurgiczne, które polega na rozległym otwarciu powłok ciała chorego, usunięciu stawów międzykręgowych i wykonaniu stabilizacji kręgosłupa. Leczenie tak przeprowadzane wiąże sie z długim okresem rekonwalescencji chorego. W Caroliona Medical Center operacji te przeprowadzane są techniką przezskórną z wykorzystaniem systemów nawigacyjnych. Leczenie takie eliminuje silny pooperacyjny ból występujący po leczeniu wykonanym klasyczną techniką operacyjną i umożliwia choremu samodzielne chodzenie praktycznie następnego dnia po operacji. Wczesna rehabilitacja, która uzupełnia leczenie operacyjne umożliwia pacjentowi wczesny powrót do aktywności zawodowej.

KYPHOPLASTYKA BALONOWA/kifoplastyka balonowa

Operację taką przeprowadza sie najczęściej u pacjentów z kompresyjnym złamaniem trzonów kręgosłupa w przebiegu osteoporozy.
Leczenie  chirurgiczne polega na wprowadzeniu  przez skórę chorego igieł, które penetrują do złamanego trzonu kręgowego. W kolejnym etapie wprowadza sie do złamanego trzonu  balony,  które pompowane są do kilkunastu atmosfer. Ciśnienie wytworzone przez balon podnosi złamany trzon kręgowy. Operacje kończy wypełnienie loży przygotowanej przez balon cementem chirurgicznym. Leczenie takie nie tylko podnosi złamany trzon kręgowy i wzmacnia go, lecz również prowadzi do natychmiastowego ustąpienia bólu, który zawsze towarzyszy złamaniu. Po operacji pacjent nie musi nosić gorsetu i może wrócić do normalnej codziennej aktywności.

stabilizacja dynamiczna typu DIAM

System stabilizacji dynamicznej typu DIAM jest najnowszym osiągnięciem technologicznym w zakresie leczenia przewlekłych zespołów przeciążeniowo-bólowych kręgosłupa.

Istotą procedury jest wszczepienie pomiędzy wyrostki kolczyste – za pomocą minimalnie inwazyjnego instrumentarium – specjalnej elastycznej płytki, która dzięki odpowiedniej konstrukcji i kształtowi przyczynia się do zmniejszenia sił działających w zakresie chorego odcinka kręgosłupa.

Prawidłowo implantowana stabilizacja dynamiczna prowadzi do odciążenia powierzchni stawowych stawów międzykręgowych oraz w zamierzony sposób prowadzi do poszerzenia przestrzeni międzytrzonowej, co dodatkowo zmniejsza odczuwane dolegliwości bólowe.

Omawiana technika operacyjna znajduje szerokie zastosowanie w dzisiejszej – minimalnie inwazyjnej – chirurgii kręgosłupa.

Z pośród najczęstszych wskazań do stabilizacji typu DIAM należy wymienić zespoły przeciążeniowo-bólowe kręgosłupa i zespół stawów międzykręgowych zwłaszcza w odcinku L4/L5. Procedura wszczepienia stabilizacji dynamicznej jest krótka, bardzo bezpieczna, a dzięki zastosowaniu techniki minimalnie inwazyjnej pacjent po zabiegu może w krótkim czasie być wypisany do domu.

endoskopowa operacja dyskopatii, dyskopatia-leczenie

Mikrochirurgiczne techniki umożliwiające usunięcie wypukliny dyskowej znajdują coraz szersze zastosowanie
w dzisiejszej, minimalnie inwazyjnej chirurgii kręgosłupa. Dzięki dynamicznemu rozwojowi technik endoskopowych oraz zaawansowanej miniaturyzacji produkowanych narzędzi możliwym stało się zastosowanie tych technik również w chirurgii kręgosłupa. Współczesne techniki endoskopowi pozwalają w minimalnie inwazyjny sposób dokonać operacyjnego usunięcia wypukliny dyskowej, która jest najczęstszą przyczyną bólu kręgosłupa i rwu kulszowej. Dzięki perfekcyjnemu systemowi optycznemu oraz unikalnej technologii zimnego światła każdy etap operacji zapewnia maksymalna kontrolę pola operacyjnego oraz bezpieczeństwa pacjenta.

Integralną składową systemu endoskopowego jest specjalny kanał roboczy, w świetle którego prowadzone są odpowiednio: ssak, narzędzie robocze, szpatułka podtrzymująca struktury nerwowe oraz tor endoskopowy.

Procedura wykonywany jest w ułożeniu na brzuchu z wykorzystaniem znieczulenia miejscowego oraz niewielkiej sedacji dożylnej lub znieczulenia ogólnego. Pierwszym etapem operacji jest zainstalowanie, po wykonaniu ok.
2 cm cięcia skórnego, tulei roboczej, za pomocą której odwarstwia się mięśnie przykręgosłupowe bez ich uszkadzania czy nacinania. Kolejnym etapem operacji jest dotarcie do kanału kręgowego i uwidocznienie uciśniętego przez przepuklinę dyskową korzenia nerwowego. Operację kończy usunięcie przepukliny oraz obarczenie korzenia i worka oponowego. Po zabiegu pacjent może w krótkim czasie udać się do domu.
W zależności od zaawansowania procesu chorobowego kręgosłupa ustalany jest dla chorego indywidualny program rehabilitacji.

Omawiana metoda znacznie różni się od potocznie stosowanej strategii operacji „otwartej”. W przeciwieństwie
do klasycznej discektomii, metoda endoskopowa nie wymusza stosowania dużych otwarć skórnych, nie jest wymagane obszerne odwarstwienie mięśni przykręgosłupowych oraz praktycznie nie naruszony zostaje mechanizm kostno-więzadłowy kręgosłupa.

Głównymi zaletami operacji endoskopowej jest minimalna inwazyjność metody, małe ryzyko wystąpienia powikłań infekcyjnych, duża skuteczność leczenia oraz szybki powrót do aktywności codziennej i zawodowej

Operacja skoliozy-choroba, możliwość leczenia chirurgicznego, ryzyko, korzyści, oczekiwania, co jest po operacji

Skolioza, czyli nieprawidłowe wygięcie kręgosłupa, występuje u około 3% populacji. Łagodne przypadki nie wpływają na codzienne życie, cięższe wiążą się z dolegliwościami bólowymi i ograniczeniem normalnej aktywności.

Definicja

Krzywizny kręgosłupa pomagają górnej części ciała zachować równowagę i właściwe położenie. Nieprawidłowe boczne skrzywienie kręgosłupa określa się mianem skoliozy.

Przyczyny

Skolioza może mieć wiele przyczyn; są nimi: wrodzone wady kręgosłupa (obecne od urodzenia, odziedziczone lub spowodowane czynnikami środowiskowymi), wady genetyczne, problemy nerwowo-mięśniowe i nierówna długość kończyn. Inne przyczyny to: dziecięce porażenie mózgowe, rozszczep kręgosłupa, dystrofia mięśniową, zanik mięśni grzbietu i guzy. W ponad 80% przypadków skoliozy jej przyczyna jest nieznana.

Objawy

O występowaniu skoliozy informują objawy, które wymieniono poniżej. W przypadku stwierdzenia obecności któregokolwiek z nich należy zasięgnąć porady lekarza.

Objawy skoliozy:

• barki na różnej wysokości – jeden wyżej niż drugi
• głowa nie znajduje się dokładnie w środku ponad miednicą
• jedno biodro leży wyżej i jest bardziej wydatne
• łuki żebrowe na różnym poziomie
• pas nie jest symetryczny
• zmiany w wyglądzie lub strukturze skóry pokrywającej kręgosłup
• przechylenie ciała w jedną stronę
• wybrzuszenie żeber przy pochylaniu się.

Diagnostyka

Podejrzenie skoliozy można potwierdzić badaniami diagnostycznymi, jak: badanie radiologiczne, prześwietlenie kręgosłupa, tomografia komputerowa (CT) kręgosłupa lub badanie kręgosłupa rezonansem magnetycznym (MRI). Następnie dokonuje się pomiaru skrzywienia i określa je w stopniach. Zwykle skrzywienie uznaje się za znaczne, jeżeli przekracza 25–30 stopni. Skrzywienie przekraczające 45–50 stopni jest uważane za bardzo ciężkie.

 

 Możliwości leczenia skoliozy

Leczenie skoliozy zależy od stopnia skrzywienia, wieku i innych czynników. Jeśli skrzywienie wymaga korekcji, zazwyczaj najpierw stosuje się gorset. U wielu osób skolioza jest tak znaczna, że wymaga leczenia operacyjnego. Dzięki zaawansowanym technologiom firmy Medtronic zabieg spondylodezy jest znacznie łatwiejszy do przeprowadzenia niż dawniej, a może on umożliwić powrót do normalnych zajęć.

Leczenie skoliozy zależy od stopnia skrzywienia bocznego kręgosłupa i innych czynników, jak wiek i kondycja fizyczna. Leczenie zachowawcze, np. za pomocą gorsetu, jest zawsze pierwszą metodą terapii. W wielu przypadkach skoliozy nigdy nie dochodzi do takiego skrzywienia, aby było konieczne leczenie operacyjne.

Obserwacja skoliozy

W przypadku niewielkich skrzywień, o małym ryzyku pogorszenia, oraz skrzywień, w przypadku których w okresie wzrostu postęp choroby się zatrzymał, właściwą metodą postępowania może być obserwacja.

Leczenie skoliozy za pomocą gorsetu

W przypadku skrzywienia o 25–40 stopni u osoby, która wciąż rośnie, lekarz może zalecić noszenie gorsetu. Celem noszenia gorsetu jest utrzymanie zahamowania postępu choroby do końca okresu wzrostu.

Chirurgiczne leczenie skoliozy

Zabieg operacyjny stosuje się w przypadku korekcji skrzywień dojrzałego kręgosłupa przekraczających 45 stopni lub skrzywień, które nie zareagowały na leczenie za pomocą gorsetu. Cele chirurgicznego leczenia skoliozy to zapobieganie postępowi skrzywienia oraz skorygowanie skrzywienia kręgosłupa.

O chirurgicznym leczeniu skoliozy

Spondylodeza jest najczęściej wykonywanym zabiegiem operacyjnym korygującym ciężkie przypadki skoliozy. U niektórych pacjentów oznacza ona uwolnienie się od gorsetu. W ciągu kilku miesięcy po zabiegu można wrócić do normalnych zajęć.

Co to jest?

W ostatnich kilkudziesięciu latach nastąpiła wielka rewolucja w metodach leczenia deformacji kręgosłupa oraz w metodach rehabilitacji u pacjentów z jednym lub kilkoma skrzywieniami bocznymi w obrębie kręgosłupa (skolioza). 

Czym jest chirurgiczne leczenie skoliozy?

Skolioza to stan, w którym w kręgosłupie pojawia się jedno lub więcej bocznych skrzywień. Skrzywienia mogą wpływać na ogólną równowagę i położenie ciała, mogą także prowadzić do innych problemów fizycznych i zdrowotnych.
Fizjologiczne krzywizny kręgosłupa są normą. Patrząc na ciało z boku, można dostrzec niewielkie krzywizny skierowane w przód i w tył w okolicach szyi, klatki piersiowej i okolicy lędźwiowej. Są one konieczne do utrzymania równowagi ciała i jego położenia nad miednicą.
Jeżeli spojrzymy od tyłu, kręgi w prawidłowym kręgosłupie powinny tworzyć linię prostą. Kręgosłup powinien wyglądać jak litera „I”, a u osób ze skoliozą wygląda jak litery „S” lub „C”. Ponadto kręgi w okolicy skrzywienia mogą ulec rotacji o pewien kąt, co może spowodować niesymetryczne położenie pasa i barków.
Zabieg operacyjny – zwłaszcza spondylodeza – jest zalecany w przypadkach ciężkich skrzywień oraz skrzywień, które nie zareagowały na leczenie zachowawcze. Spondylodeza to wszczepienie implantu pomiędzy nieprawidłowe kręgi, aby spowodować ich zrośnięcie lub połączenie.
W leczonej okolicy wszczepia się śruby, pręty i łączniki. Te narzędzia tworzą „wewnętrzne rusztowanie”, które podczas procesu gojenia i zrastania wspiera struktury kręgosłupa i przekazuje obciążenie we właściwy sposób wzdłuż kręgosłupa.
Ostatecznym celem jest powstrzymanie pogłębiania się skrzywienia i redukcja stopnia deformacji kręgosłupa w takim zakresie, w jakim jest to możliwe, aby odtworzyć właściwą stabilność i prawidłowe położenie kręgosłupa.

 Korzyści

Zabieg operacyjny wykonuje się przede wszystkim w ciężkich przypadkach skoliozy (skrzywienie przekraczające 45 stopni) i w przypadku skrzywień, które nie zareagowały na leczenie za pomocą gorsetu. Dwie główne korzyści z pomyślnego chirurgicznego leczenia skoliozy to:

• zatrzymanie pogłębiania się skrzywienia
• redukcja deformacji klatki piersiowej i kręgosłupa.

Ryzyko

Przebieg i wynik leczenia są charakterystyczne dla pacjenta. Wyniki mogą się różnić. Czynnikami ryzyka w przypadku każdego zabiegu operacyjnego kręgosłupa, łącznie ze spondylodezą, są powikłania: infekcje, uszkodzenie nerwu, utrata krwi oraz problemy z wydalaniem stolca i moczu.
Powikłania związane z chirurgicznym leczeniem skoliozy to także utrata właściwej równowagi kręgosłupa, niepowodzenie w zakresie gojenia się i łączenia kości (staw rzekomy), niepowodzenie związane z narzędziami oraz zwyrodnienie kręgosłupa na poziomie przylegającym do scalonego odcinka.
Aby poznać pełną listę wskazań, ostrzeżeń, środków ostrożności, objawów niepożądanych, wyników klinicznych i innych ważnych informacji medycznych, które dotyczą chirurgicznego leczenia skoliozy, należy skonsultować się z lekarzem.


Zabieg operacyjny stosuje się przede wszystkim w ciężkich przypadkach skoliozy (skrzywienie przekraczające 45 stopni) i w przypadku skrzywień, które nie zareagowały na leczenie za pomocą gorsetu. Dwa główne cele chirurgicznego leczenia skoliozy to zapobieganie pogorszeniu skrzywienia i skorygowanie skrzywienia kręgosłupa.
W operacyjnym leczeniu skoliozy można stosować różne techniki, m.in. spondylodezę tylną z zastosowaniem narzędzi i przeszczepu kości. Ten zabieg wykonuje się od strony pleców pacjenta, kiedy pacjent leży na brzuchu.
Podczas tego zabiegu chirurg – za pomocą haków lub śrub przymocowanych do trzonów kręgów – z każdej strony kręgosłupa mocuje metalowy pręt. Następnie łączy kręgi za pomocą fragmentu kości biodrowej pacjenta (przeszczep kostny).
Kość rośnie pomiędzy kręgami i utrzymuje je razem w pozycji prostej. Proces ten określa się mianem spondylodezy. Metalowe pręty przymocowane do kręgosłupa gwarantują, że kości są ustawione prosto. Zabieg jest przeprowadzany z zastosowaniem systemu CD Horizon® Legacy™.
Operacja trwa zazwyczaj kilka godzin. Dzięki zaawansowanym technologiom pacjenci są wypisywani ze szpitala w ciągu tygodnia i po zabiegu nie muszą stosować gorsetu. Wielu pacjentów może wrócić do normalnych zajęć po 2–4 tygodniach po zabiegu, a do wszystkich zajęć wykonywanych przed operacją – w ciągu 4–6 miesięcy.
Zabieg jest wykonywany także z dostępu przedniego – przez ścianę klatki piersiowej. Pacjent leży na boku; chirurg wykonuje nacięcie na boku pacjenta, opróżnia płuco z powietrza i usuwa żebro, aby dotrzeć do kręgosłupa.

  
Po zabiegu
Po operacji zostaniesz przeniesiony na salę pooperacyjną lub na oddział intensywnej opieki medycznej (OIOM) na obserwację.
Członkowie zespołu chirurgicznego mogą poprosić Cię o wykonanie kilku prostych poleceń: „poruszaj palcami rąk i nóg” i „weź głęboki oddech”. Po wybudzeniu będziesz leżeć na plecach, co może dziwić, zważywszy na to, że chirurgiczne leczenie skoliozy jest często przeprowadzane przez nacięcie na plecach.
Podczas hospitalizacji zespół medyczny udzieli Ci wskazówek dotyczących diety i aktywności.
Prawdopodobnie lekarz poleci, żebyś wstał z łóżka pierwszego lub drugiego dnia po zabiegu. Pielęgniarki i fizykoterapeuci będą Ci pomagać dopóty, dopóki nie poczujesz się wystarczająco silny, aby samodzielnie wstać i chodzić.

Codzienne życie

Przed opuszczeniem szpitala lekarz i inni członkowie personelu szpitalnego udzielą Ci wskazówek dotyczących samodzielnej pielęgnacji w domu (co należy i czego nie należy robić), których będziesz musiał przestrzegać przez pierwsze 6–8 tygodni rekonwalescencji.
W okresie pooperacyjnym regularnie odwiedzaj lekarza (wizyty kontrolne). Zwracaj się do niego w przypadku obaw i pytań.
Dzięki postępowi technologicznemu większość pacjentów opuszcza szpital w ciągu tygodnia po zabiegu i nie potrzebuje gorsetu. Mogą oni wrócić do codziennych zajęć po 2–4 tygodniach, a do wszystkich zajęć wykonywanych przed operacją – w ciągu 4–6 miesięcy.
Po zakończeniu rekonwalescencji większość pacjentów wraca do normalnych zajęć.

leczenie bólu kręgosłupa, ból, skolioza, dyskopatia, rwa kulszowa

Schorzenia kręgosłupa nie powinny być w żadnym wypadku lekceważone ani zaniedbywane. Leczenie jest konieczne dla zachowania jak najdłuższej sprawności fizycznej, aby móc normalnie funkcjonować. Na wady postawy u dzieci dobrym sposobem jest gimnastyka korekcyjna, natomiast na poważniejsze schorzenia rehabilitacja i ćwiczenia mogą nie skutkować i często konieczne jest wykonanie operacji, czasami nawet kilku.

Pierwszym etapem przy łagodniejszych schorzeniach kręgosłupa jest leczenie zachowawcze. Podaje się wtedy odpowiednie leki i czeka na skutki ich działania- ustąpienie bólu. Skuteczność leczenia powinna być oceniana poprzez tempo powrotu chorego do pełnej sprawności tak fizycznej jak i intelektualnej. Jednakże nie zawsze ustąpienie bólu świadczy o ustąpieniu dolegliwości.

Czasami dodatkiem dla farmakoterapii jest fizjoterapia, w połączeniu mogą zdziałać cuda i przynieść pożądane efekty. Podczas podawania leków ważny jest rodzaj bólu odczuwanego przez pacjenta. Poza tym zwraca się uwagę na wiek, choroby przebiegające jednocześnie ze schorzeniem kręgosłupa.

Podstawowym lekiem do walki z bólem stał się paracetamol. Przeznaczony jest do likwidowania bólu o małym i średnim natężeniu, może być łączony z innymi lekami. Tutaj stosuje się niesteroidowe leki przeciwzapalne i opioidy. Te ostatnie są dosyć silnymi lekami, służącymi do leczenia bólu o podłożu nienowotworowym. Leczenie tymi środkami stosuje się, gdy inne leki zawiodły. Do słabszych opioidów nalezą kodeina i tramadol, które stosuje się w leczeniu narządów ruchu.

Ważne w leczeniu dolegliwości kręgosłupa są preparaty rozluźniające napięcie mięśniowe. Tego rodzaju leki to miorelaksanty. Są skuteczne w ostrych bólach krzyżowych połączonych z przykurczami mięśni. Oprócz wyżej wymienionych leków, w leczeniu bólu kręgosłupa stosuje się leki przeciwdepresyjne, przeciwpadaczkowe, miejscowo znieczulające i kortykosteroidy.

Bardzo skutecznym i mniej inwazyjnym niż niektóre leki sposobem leczenia schorzeń kręgosłupa jest rehabilitacja, w której skład wchodzą masaże i ćwiczenia usprawniające w tym także gimnastyka korekcyjna. Masaż leczniczo- relaksacyjny zawsze powinien być wykonany przez odpowiednio do tego przygotowanego rehabilitanta. Jest wiele różnych technik masażu, które przynoszą ulgę nawet w poważnych dolegliwościach kręgosłupa.

Jeżeli wszystkie metody zawiodły bądź schorzenie jest bardzo poważne podejmuje się leczenie operacyjne. Najczęściej wskazaniem do zabiegu operacyjnego są ubytkowe objawy neurologiczne takie jak niedowłady ruchowe, zaburzenia czucia, dysfunkcja zwieraczy odbytu i pęcherza moczowego.

Jest wiele technik leczenia chirurgicznego. Wybór metody zależy od schorzenia a także stan układu kostnego, stan neurologiczny i ogólny stan pacjenta. Techniki chirurgiczne mogą być inwazyjne i mało inwazyjne. Mało inwazyjne charakteryzują się mniejszym uszkodzeniem tkanek miękkich i kości. Zabiegi można także wykonywać technikami mikrochirurgicznymi lub klasycznymi. W wypadku dyskopatii wybór techniki zależy od rodzaju przepukliny dyskowej.

Wskazaniem do leczenia chirurgicznego są objawy ucisku układu nerwowego w obrębie kanału kręgowego w odcinku szyjnym kręgosłupa. Tam uszkodzeniom mogą ulegać korzenie nerwowe i szyjny odcinek rdzenia kręgowego. Jest to dosyć ważny odcinek kręgosłupa i dlatego nie można zbagatelizować wszelkich schorzeń, które go dotyczą. Operacja może być traktowana, jako postępowanie profilaktyczne. W przypadkach długiego utrzymywania się bólu decyzja o podjęciu operacji staje się nieuchronna.

leczenie blizn pooperacyjnych po operacji skoliozy, skolioza

Każdego roku miliony ludzi na świecie nabywa różnego rodzaju blizny, z czego niektóre przypadki stanowią poważny problem. Większość blizn powstaje w wyniku urazu. Często również przyczyną blizn mogą być niektóre przebyte choroby lub zabieg operacyjny (blizny pooperacyjne). Dlatego właściwa znajomość istoty problemu i racjonalne podejście do metod leczenia blizn, a często wręcz powściągliwe postępowanie zachowawcze (nieoperacyjne) stanowi klucz do uzyskania optymalnego wyniku i często najlepszego rozwiązania problemu blizn dla danego pacjenta.

Osoby dotknięte obecnością nieestetycznych blizn, zwłaszcza w miejscach widocznych, mogą szczególnie dotkliwie odczuwać ich obecność pod względem fizycznym, funkcjonalnym i psychologicznym. Blizny, często pozornie mało istotne, mogą być przyczyną poważnego świądu, tkliwości i bólu. Mogą powodować zniekształcenia, upośledzenie funkcji danej okolicy lub wręcz stanowić ryzyko uszkodzenia narządu (np. niedomykalność powiek z powodu przykurczu bliznowatego, stanowiącego zagrożenie dla gałki ocznej) a także, zaburzeń snu, niepokoju, depresji i zaburzeń codziennej aktywności.

Dlaczego powstają blizny?

Blizny są nieuniknionym końcowym etapem naturalnego procesu naprawy tkanek. Gojenie ran, z punktu widzenia ewolucji, nastawione jest na szybkość gojenia w brudnych warunkach. Jedynie wielokierunkowa, różnorodna i nadmierna gwałtowna reakcja zapalna pozwala ranie na jej szybkie zagojenie, zapobiegając tym samym infekcji mogącej doprowadzić do trwałego zniszczenia w miejscu zranienia. Blizna w tym aspekcie jest kompromisem pomiędzy możliwością szybkiego zagojenia rany (dla przetrwania ewolucyjnego) a wyglądem estetycznym samej blizny. Blizna skórna jest swego rodzaju tkanką zastępczą, która wypełnia miejsce ubytku i umożliwia gojenie rany. Jest, więc nieuchronnym następstwem procesu naprawy skóry po uprzednim jej uszkodzeniu. Każda rana na skórze, której ciągłość została przerwana na całej lub prawie całej grubości skóry właściwej pozostawia mniej lub bardziej widoczne blizny. Dotyczy to także ran wywołanych działalnością chirurgiczną.
Jedynie uszkodzenia w zakresie powierzchownych warstw skóry: otarcia naskórka, powierzchowne zadrapania, miejsca po iniekcjach mogą zagoić się bez pozostawienia blizny. Proces gojenia skóry bez tworzenia blizny występuje u ssaków we wczesnym okresie embrionalnym, a całkowita regeneracja zachodzi u przedstawicieli niższych kręgowców, jak w przypadku salamandry i u bezkręgowców. W tym przypadku słowo regeneracja oznacza, że nowo wytworzone tkanki miałyby identyczną strukturę, wygląd i wykazywały funkcję podobną do nieuszkodzonej skóry. Dlatego właściwszym dla zdefiniowania procesu gojenia i bliznowacenia jest termin naprawa zamiast regeneracja.

Mity o bliznach

Wśród opinii publicznej stale pokutuje pogląd, że chirurg plastyk jest cudotwórcą i jak za pomocą czarodziejskiej różdżki jest w stanie każdą bliznę skorygować bez pozostawienia śladu i to w chwilę po zabiegu. Poniekąd niedźwiedzią przysługę dla pielęgnowania tego mitu oddają środki masowego przekazu i publiczne wypowiedzi niektórych przedstawicieli zajmujących się paramedycyną, kosmetyką, właścicieli gabinetów odnowy biologicznej, dysponujących „cudownymi” urządzeniami odtwarzającymi młodość, piękność, mądrość i korygujące wszelkie niedociągnięcia ciała. Niestety czasami także słyszy się dziwne wypowiedzi lekarzy na temat permanentnego „usuwania” blizn za pomocą lasera lub innych urządzeń i substancji. Niestety rzeczywistość jest inna. Nie ma możliwości usunięcia całkowitego blizny. Zostaje ona z jej posiadaczem do końca życia. Możliwe są natomiast różnego rodzaju zabiegi niechirurgiczne lub wręcz chirurgiczne, dzięki którym ostateczny wygląd blizny można poprawić i czasami udaje się uzyskać bardzo dobry efekt - blizny bardzo mało widocznej lub prawie niewidocznej.
Drugim mitem na temat uzyskania dobrego wyglądu blizny jest przypisywanie wyłącznej zasługi stosowania niektórych zabiegów medycznych, fizykoterapeutycznych, masaży, maści, żeli, plastrów, odzieży uciskowej itd. Oczywiście większość tych zabiegów jest polecana i z pewnością wykazuje korzystny wpływ na ostateczny wynik estetyczny blizny. Należy jednak pamiętać, że najważniejszym czynnikiem decydującym o ostatecznym wyglądzie blizny jest czas. Każda blizna zanim osiągnie ostateczny wygląd przechodzi proces inwolucji blizny (dojrzewania blizny), w czasie którego stopniowo nabywa cech korzystnych pod względem estetycznym i funkcjonalnym. Wiele blizn wymaga czasu od roku do kilku lat zanim zmiękną, zbledną i staną się dojrzałymi, możliwie najkorzystniej wyglądającymi bliznami, często nawet pomimo zaniechania jakiegokolwiek postępowania leczniczego. Wpływ natomiast wszelkich zabiegów mających poprawić wygląd blizny jest z pewnością niekwestionowany, ale jedynie jest to postępowanie wspomagające i przyspieszające proces inwolucji blizny. Mitem jest bowiem przeświadczenie, że po kilku masażach lub innych zabiegach i stosowanych maściach natychmiast w ciągu kilku dni uzyskamy idealny wygląd blizny.

Jak objawia się wizualnie proces dojrzewania blizny?

Każda świeża blizna zanim osiągnie pełną dojrzałość ulega, jak już wspomniano, procesowi inwolucji. Nie można jednoznacznie określić ram czasowych tego procesu. Jest to sprawa indywidualna i w różnych okolicach ciała okres ten może przebiegać różnie długo. Przyjmuje się w przybliżeniu, że okres pierwszego roku występowania blizny odpowiada ostatecznemu ukształtowaniu się tej blizny - dlatego podjęcie decyzji o konieczności leczenia operacyjnego powinno odbywać się po tym okresie, a wszelkie próby korekcji blizn (zwłaszcza ze wskazań estetycznych) wcześniej niż przed upływem pierwszego roku powinny być dokładnie rozważone. Jedynym usprawiedliwieniem wcześniejszej ingerencji chirurgicznej są blizny powodujące znaczny przykurcz, które dla zachowania funkcji narządu powinny zostać skorygowane (np. niedomykalność powieki spowodowana obecnością przykurczu bliznowatego).
W przypadku blizn pourazowych w początkowym etapie blizna często jest twarda, uwypuklona ponad powierzchnię skóry, szeroka, w kolorze sino-fioletowym lub żywo czerwona, może być tkliwa lub bolesna, a nawet może występować świąd w jej okolicy. Powierzchnia blizny wykazuje tendencję do wysuszania i mogą pojawić się na jej powierzchni drobne pęknięcia. Blizny pooperacyjne w bardzo wczesnym okresie po operacji mogą być linijne, miękkie i w poziomie skóry. Po kilku tygodniach jednak mogą wykazywać tendencję do uniesienia, poszerzenia i stwardnienia. W miarę upływu czasu blizna stopniowo ulega zmiękczeniu, spłaszczeniu, przestaje być tkliwa i bolesna. Nadal jednak wykazuje zabarwienie sinawe lub jest zaczerwieniona. Każda blizna nawet najbardziej cienka (linijna), jeśli jest intensywnie zabarwiona będzie zwracała na siebie uwagę. I odwrotnie, blizna blada nawet, jeśli będzie szersza i większa, będzie wyglądała w miarę korzystnie pod względem estetycznym (np. przypominając naturalny rozstęp skóry). Niestety na zblednięcie blizny i ustąpienie lub zmniejszenie intensywności pierwotnego jej zabarwienia najdłużej się czeka – nawet do kilku lat.

Od czego zależy wygląd blizny?

W praktyce chirurga plastyka często spotyka się pacjentów z problemem blizn pourazowych lub pooperacyjnych. Oczekiwania pacjentów, co do wyglądu blizn są różne. Oczywiście każdy pacjent chciałby uzyskać po leczeniu wygląd „idealnej” blizny, to znaczy linijnej, jak najkrótszej, bladej, w poziomie skóry, miękkiej, niesprawiającej dolegliwości – po prostu mało widocznej. Podejmując się leczenia lekarz powinien rozważyć potencjalne korzyści płynące z zastosowania różnych dostępnych sposobów leczenia i jednocześnie uwzględnić prawdopodobieństwo uzyskania nie w pełni satysfakcjonującego dla pacjenta wyniku leczenia oraz wystąpienia możliwych powikłań jatrogennych. Bardzo trudno jest przewidzieć nawet dla doświadczonego specjalisty na ile planowany sposób leczenia poprawi rzeczywisty wygląd blizny. Istnieje, bowiem wiele czynników wpływających na ekspresję procesu bliznowacenia. Wymienić należy następujące czynniki:

• wiek pacjenta

• uwarunkowania genetyczne pacjenta

• rasę pacjenta

• lokalizację blizny (w sensie okolicy występowania)

• położenie blizny w stosunku do naturalnych linii ciała

• kształt blizny

• napięcie tkanek bliznowatych

• przebieg procesu gojenia (krwiak, infekcja, upośledzenie ukrwienia, itp.)

• sposób postępowania zachowawczego i chirurgicznego (w przypadku korekcji chirurgicznej blizn)

U ludzi młodych ze względu na intensywnie zachodzące procesy regeneracyjne często dochodzi do przerostu blizn, w przeciwieństwie do osób starszych, u których gojenie zachodzi z mniejszym odczynem łącznotkankowym. Również u tych pacjentów występuje nadmiar skóry w wyniku jej fizjologicznego z czasem rozciągnięcia, co umożliwia zeszycie rany z mniejszym napięciem - dlatego u pacjentów w wieku starszym blizny wyglądają korzystniej.
Charakter tworzenia się blizny zależny jest od struktury kolagenu, określonego genetycznie - dlatego uwarunkowania genetyczne (dodatnie wywiady rodzinne, występowanie w przeszłości epizodów nieprawidłowego bliznowacenia w tej samej lub innej okolicy ciała) są również istotnym elementem, który powinno się brać pod uwagę przy podejmowaniu decyzji o leczeniu. Obecność blizn źle poddających się leczeniu lub nawracających, znacznych rozmiarów, w obrębie których występuje przedłużony odczyn zapalny i które sprawiają pacjentowi poważne dolegliwości charakteryzują nieprawidłowy proces bliznowacenia.
U osobników rasy ciemnej jest większa predyspozycja do bardziej nasilonego bliznowacenia i blizny są bardziej widoczne niż u osobników rasy białej.
Lokalizacja blizny również ma znaczenie z punktu widzenia estetyki blizny. Blizny w obrębie twarzy (zwłaszcza w obrębie powiek), na narządach płciowych oraz na powierzchniach dłoniowych rąk z reguły wyglądają w miarę dobrze, natomiast w okolicy klatki piersiowej (zwłaszcza mostka), na grzbiecie, ramieniu, udzie, grzbietowej powierzchni rąk wyglądają zawsze niekorzystnie. Blizny umiejscowione prostopadle do naturalnych fałdów skóry (tzw. linii Langera) są bardziej widoczne i często w większym stopniu ulegają obkurczaniu, czego konsekwencją może być powstanie przykurczu w miejscu blizny. Dlatego jeśli to tylko możliwe należy linie cięć chirurgicznych prowadzić równolegle do naturalnych fałdów skórnych, a w okolicach nad stawami powinny one przebiegać zygzakowato lub esowato aby nie doprowadzić, w wyniku fizjologicznego obkurczania się blizny, do przykurczu w stawie i związanego z tym upośledzeniem funkcji narządu. Blizny koliste mają tendencję do koncentrycznego obkurczania się, co powoduje uwypuklenie się tkanek wewnątrz zaznaczonego blizną koła. Koncentrycznie obkurczają się również blizny obejmujące cały obwód kończyny, co może powodować w tym miejscu upośledzenie krążenia.
Podejmując się korekcji blizny, stosując odpowiednią, atraumatyczną technikę operacyjną, prowadząc cięcia chirurgiczne wzdłuż naturalnych fałdów i bruzd skórnych, unikanie nadmiernego napięcia zeszywanej skóry, stosowanie odpowiednio cienkich nici chirurgicznych, można potencjalnie uzyskać lepszy efekt kosmetyczny blizny.
Podatność na leczenie blizn jest cechą indywidualną i uzależnioną od wielu zmiennych. Tak więc nie jest możliwe jednoznaczne wytyczenie algorytmu postępowania ogólnie obowiązującego w przypadku różnych typów blizn. Są, co prawda pewne kierunki i trendy postępowania, ale ostateczna decyzja o wyborze metody lub kilku metod leczenia i kolejności ich stosowania pozostaje w gestii lekarza zaangażowanego w leczenie. W trudnych przypadkach warto zasięgnąć opinii chirurgia plastyka.

Perspektywy na przyszłość

Na świecie prowadzone są liczne prace nad polepszeniem skuteczności leczenia blizn. Małym światełkiem w tunelu mogą okazać się próby z zastosowaniem komórek macierzystych – czyli multipotencjalnych komórek mających zdolność dzielenia się i różnicowania w kierunku różnych komórek i tkanek, a także stosowanie wyizolowanych różnych czynników wzrostowych biorących udział w procesie gojenia.
leczenia w przyszłości nowo powstałymi preparatami może dać szansę na poprawienie estetycznych następstw zranienia, urazu, planowych operacji, a sam proces gojenia nie będzie dłużej przypominać obecnie nieuniknionego sposobu gojenia rany z wytworzeniem blizny.

Podsumowanie i wnioski

1. Celem leczenia każdej rany jest przede wszystkim jej szybkie zagojenie umożliwiające kontynuację dotychczasowej funkcji narządu. Nieuchronnym następstwem gojenia rany jest mniej lub bardziej widoczna blizna.
   
2. Proces bliznowacenia nie jest u wszystkich osobników jednakowy i istnieje wiele czynników wpływających na powstałą bliznę. Obserwuje się szeroką gamę form bliznowacenia – począwszy od prawidłowych blizn linijnych, a skończywszy na przykurczających czy keloidach.
   
3. Nieprawidłowe bliznowacenie może powodować przykre objawy i być czynnikiem wywołującym ogólnie ciężki stan, zniekształcenie i psychiczno-socjologiczne następstwa uniemożliwiające normalne funkcjonowanie.
   
4. Właściwe rozpoznanie daje podstawę dla prawidłowego postępowania leczniczego. Istnieje wiele metod leczenia (zachowawczych i chirurgicznych). Nie ma tzw. „złotego” standardu postępowania dla wszystkich rodzajów blizn.
   
5. Ostateczny efekt leczenia blizn uzależniony jest od rodzaju i lokalizacji blizny, możliwości percepcyjnych i chęci ze strony pacjenta na długotrwałą i uciążliwą terapię bez widocznych szybko rezultatów oraz od doświadczenia i wręcz szczęścia lekarza zaangażowanego w proces leczenia.
   
6. W obecnym świecie, stawiającym w szeroko pojętym aspekcie coraz to większe wymagania jakościowe, względy estetyczne gojenia ran stają się istotnym elementem. Niestety obecny stan wiedzy medycznej nie daje możliwości leczenia w sposób umożliwiający całkowitą likwidację blizn, a wszelkie próby skutecznego i radykalnego pozbycia się tej niechcianej „tkanki” pozostają jak na razie w sferze science-fiction.
   

terapia manualna kręgosłupa, ból, dyskopatia, rwa kulszowa, skolioza, problemy z kręgosłupem

TERAPIA MANUALNA zajmuje się badaniem i leczeniem zaburzeń układu ruchu. 80% przypadków schorzeń kręgosłupa stanowią zaburzenia funkcjonalne czyli odwracalne zaburzenia mechaniki.

Jednymi z metod są:

• Metoda według koncepcji dr W.P. Ackermanna-"Osteopatia strukturalna oraz chiropraktyka",
• Metoda według koncepcji B.R. Mulligana-"Mobilizacje połączone z ruchem",
• Poizometryczna Relaksacja Mięśni,
• Ćwiczenia,
• Korekcja czynności szkodliwych dla kręgosłupa w życiu codziennym

Są to skuteczne, ale także bezpieczne metody walki z objawami spowodowanymi zaburzeniami w obrębie kręgosłupa, takimi jak:

• bóle, nudności, zawroty głowy,
• zaburzenia równowagi, szum w uszach,
• cierpnięcia, mrowienia, zaburzenia czucia, zaburzenia koordynacji ruchowej,
• bóle stawów: barkowego, biodrowego, oraz innych stawów obwodowych,
• zespoły bólowe karku, kończyn górnych i dolnych,
• rwa kulszowa i ramienna,
• bóle opasujące klatki piersiowej,
• trudności z oddychaniem, połykaniem,
• bóle pleców i miednicy,
• bóle narządów wewnętrznych o przyczynach odkręgosłupowych,
• wady postawy u dzieci (skoliozy),
• wzmożone napięcie mięśni spowodowane stresem,
• bóle kręgosłupa spowodowane urazem (gwałtowny ruch np. dźwiganie, upadek, wypadek samochodowy)

Terapii tej powinna być poddana większość osób dorosłych, ale także dzieci i młodzież, ponieważ niewielkie zablokowania, łatwe do korekcji, z czasem pogłębiają się, powodując poważne schorzenia.
Terapeuta po dokładnej diagnozie ustala kierunek leczenia adekwatny do stanu pacjenta. Następnie, jeśli jest to wskazane wykonuje korekcję elementów układu ruchu, poprzez odpowiednie ułożenie ciała pacjenta oraz precyzyjne działanie terapeutyczne-manualne. Uzyskuje wówczas korekcję ustawienia elementów kostnych oraz struktur okołostawowych. W innych przypadkach działa jedynie na napięcie mięśni oraz proponuje ćwiczenia. Cel jest zawsze ten sam: usunięcie przyczyny schorzenia oraz zmniejszenie bólu.