poniedziałek, 15 sierpnia 2016

Naproxen (czopki) - Naproxenum - zastosowanie i działanie lecznicze

Podstawowe informacje
Składnaproksen
Postaćczopki doodbytnicze
KategoriaUkład mięśniowo-szkieletowy
SpecjalnościMedycyna rodzinna
Ortopedia i traumatologia narządu ruchu
Reumatologia
Działanieprzeciwbólowe
przeciwzapalne
przeciwgorączkowe
Zamów w doz.plNaproxen, 250 mg, czopki, 10 szt (Hasco)
Naproxen, 500 mg, czopki, 10 szt (Hasco)

Wskazania:

Choroby reumatyczne, ostry napad dny moczanowej, ostre bóle mięśniowo-szkieletowe. Uśmierzanie bólu różnego pochodzenia (w tym bóle miesiączkowe, ból głowy).

Dawkowanie:

>Doodbytniczo. Dawkę i częstotliwość stosowania leku ustala lekarz. Nie stosować u dzieci poniżej 12 roku życia.

Możliwe skutki uboczne:

>Niekiedy odczyny alergiczne (wysypka skórna, świąd skóry, pokrzywka, nieżyt nosa, rumień, obrzęk), ból i zawroty głowy, senność, zatrzymanie płynów i obrzęki. Czopki mogą powodować ból, pieczenie i świąd odbytu, w pojedynczych przypadkach krwawienie z odbytnicy, bolesne parcie na stolec i zapalenie odbytu.

Poinformuj lekarza:

Gdy masz nadwrażliwość na naproksen i inne niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), astmę, chorobę wrzodową żołądka lub dwunastnicy. Gdy przyjmujesz inne niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), leki moczopędne, leki przeciwzakrzepowe, glikokortykosteroidy. Jeśli jesteś lub podejrzewasz, że jesteś w ciąży, a także gdy karmisz piersią. Nie stosować w ciąży i w okresie karmienia piersią.

Aglan - Meloxicamum - zastosowanie i działanie lecznicze

Podstawowe informacje
Składmeloksykam
Postaćtabletki
KategoriaUkład mięśniowo-szkieletowy
SpecjalnościReumatologia
Ortopedia i traumatologia narządu ruchu
Działanieprzeciwgorączkowe
przeciwbólowe
przeciwzapalne
Zamów w doz.plAglan 15, tabletki, 15 mg, 10 szt
Aglan 15, tabletki, 15 mg, 20 szt
Aglan 15, tabletki, 15 mg, 30 szt

Wskazania:

Leczenie objawowe chorób reumatycznych, takich jak choroba zwyrodnieniowa stawów, reumatoidalne zapalenie stawów, zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa.

Dawkowanie:

>Doustnie. Tabletki należy przyjmować podczas posiłku, popijając płynem. Dawkę i częstotliwość przyjmowania leku ustala lekarz.   Nie podawać dzieciom do 15 roku życia.   Aby leczenie było skuteczne i jak najbardziej bezpieczne należy przestrzegać zaleceń lekarza prowadzącego.   Zapoznaj się z właściwościami leku opisanymi w ulotce przed jego zastosowaniem.   Przed zastosowaniem leku należy sprawdzić datę ważności podaną na opakowaniu (etykiecie). Nie należy stosować leku po terminie ważności. Przechowuj lek w szczelnie zamkniętym opakowaniu, w miejscu niedostępnym i niewidocznym dla dzieci, zgodnie z wymogami producenta.   Lek ten został przepisany przez lekarza prowadzącego celem leczenia konkretnego schorzenia. Nie należy go odstępować innym osobom ani używać w innych okolicznościach bez konsultacji z lekarzem.

Możliwe skutki uboczne:

>Często: niedokrwistość, ból i zawroty głowy, niestrawność, nudności, wymioty, ból brzucha, zaparcie, wzdęcie, biegunka, świąd, wysypka skórna, obrzęki. Niezbyt często zawroty głowy pochodzenia błędnikowego, szumy uszne, senność, niewydolność serca, kołatanie serca, nadciśnienie, uderzenia gorąca lub zaczerwienienie twarzy i szyi, krwawienie z przewodu pokarmowego (smoliste stolce, krwawe wymioty), choroba wrzodowa żołądka lub dwunastnicy, zapalenie błony śluzowej jamy ustnej, zapalenie przełyku.   Występowanie po zastosowaniu leku takich działań niepożądanych jak np.: bóle i zawroty głowy, senność, zaburzenia widzenia może niekorzystnie wpływać na sprawność psychomotoryczną, zdolność prowadzenia pojazdów oraz obsługę maszyn.

Poinformuj lekarza:

Gdy masz nadwrażliwość na meloksykam, inne niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) objawiającą się astmą oskrzelową, polipami nosa, obrzękiem naczynioruchowym lub pokrzywką, gdy cierpisz na czynną chorobę wrzodową żołądka i/lub dwunastnicy, ciężkie zaburzenia czynności wątroby.   Gdy przyjmujesz inne leki z grupy niesteroidowych leków przeciwzaplanych (NLPZ), leki moczopędne, leki przeciwzakrzepowe, przeciwnadciśnieniowe, cyklosporynę, lit, metotreksat, kortykosteroidy, stosujesz antykoncepcyjne wkładki wewnątrzmaciczne. Ponadto należy poinformować lekarza o wszystkich ostatnio przyjmowanych lekach, nawet tych dostępnych bez recepty.   Jeśli jesteś lub przypuszczasz, że jesteś w ciąży, a także gdy karmisz piersią. Nie stosuje się w ciąży i okresie karmienia piersią (lek przenika do mleka matki).

DNS - Dynamiczna stabilizacja nerwowo-mięśniowa rehabilitacja

Metoda terapeutyczna DNS – Dynamiczna Stabilizacja Nerwowo-Mięśniowa – zyskuje ostatnio na popularności. Warto więc się przyjrzeć podstawom teoretycznym DNS, wskazaniom do jej zastosowania, sposobom prowadzenia terapii i osiaganym dzięki niej efektom.
Twórcą metody DNS (ang. Dynamic Neuromuscular Stabilization) jest czeski fizjoterapeuta Pavel Kolar, ordynator kliniki rehabilitacji i medycyny sportowej w Pradze, uczeń Vaclava Vojty.  Zarówno Vojta, jak i drugi ważny nauczyciel Kolara, Karel Lewit, wywarli znaczący wpływ na stworzoną przez niego koncepcję. DNS opiera się na podobnych założeniach co koncepcja Vojty, czyli na zasadach kinezjologii rozwojowej i ontogenezy  i w wielu aspektach, na przykład w diagnostyce, przypomina stosowane przez Vojtę metody pracy z pacjentem i posługuje się tymi samymi pojęciami analizy posturalnej, odruchowego obrotu czy odruchowego pełzania. Ocena pacjenta polega na porównaniu jego wzorców motorycznych z wzorcami prezentowanymi przez zdrowe dziecko.
Jak mówi sam autor metody, DNS to nie tylko technika rehabilitacji, lecz całościowa strategia, oparta na właściwym zrozumieniu neurofizjologicznych zasad odruchowej lokomocji.  DNS  zakłada że rozwój struktur anatomicznych jest ściśle związany z rozwojem funkcji motorycznych, obejmujących wszystkie układy zmysłowe (wzrok, słuch, układ przedsionkowy, czucie głębokie, eksterocepcję, obszar twarzowo-czaszkowy). Jeżeli jeden mięsień nie działa prawidłowo, zaburzona jest stabilizacja całego ciała. Celem terapii jest przywrócenie tej stabilizacji dzięki odpowiednim ćwiczeniom.
Metodę DNS stosuje się u pacjentów z zaburzeniami układu ruchu, u pacjentów neurologicznych (po udarach, ze stwardnieniem rozsianym, chorobą Parkinsona, polineuropatiami itp.) oraz w leczeniu ortopedycznym (schorzenia stawów, choroby zwyrodnieniowe, po wszczepieniu protez stawu biodrowego i kolanowego, w zapaleniu nadkłykcia bocznego kości ramiennej (łokieć tenisisty), uszkodzeniu stożka rotatorów / zespół ciasnoty podbarkowej) oraz w pediatrii (porażenie mózgowe, skoliozy, wady
postawy, zwichnięcie stawów biodrowych, kręcz karku itp.) oraz w sporcie wyczynowym.
Terapia metodą DNS jest dostosowywana do indywidualnego stanu pacjenta i uwzględnia kombinację wielu ćwiczeń. Praktycy wykorzystujący tę metodę w codziennej pracy, podkreślają, że jest ona mniej wyczerpująca dla wobec pacjenta niż wiele innych metod fizjoterapii, dlatego często stosuje się ją u dzieci, osób starszych, a także pacjentów, którzy nie mogą wykonywać  intensywnych ćwiczeń, na przykład pacjentów onkologicznych.
Metoda Pavla Kolářa jest znana i stosowana w Europie, Ameryce Północnej, Azji i Australii.
Zobacz szkolenie DNS

Twórca metody Pavel Kolář
Pavel Kolář kieruje oddziałem rehabilitacji w klinice Uniwersytetu im. Karola w Pradze Motol (Republika Czeska), pełni funkcję wicedziekana studiów licencjackich i magisterskich na II Wydziale Medycznym Uniwersytetu w Pradze oraz doradcy dyrekcji szpitala. Sławę Pavlovi Kolářowi przyniosły osiągnięcia w dziedzinie rehabilitacji, a także praca ze znanymi sportowcami, osobistościami świata polityki i kultury. Pavel Kolář pełnił funkcję fizjoterapeuty czeskiej reprezentacji olimpijskiej, tenisistów grających w Pucharze Davisa, drużyn narodowych w hokeju na lodzie i piłce nożnej. Wielkie uznanie przyniosła mu praca na rzecz ówczesnego prezydenta Czech, Vaclava Havla, któremu towarzyszył jako osobisty lekarz w czasie podróży zagranicznych. W 2007 roku prezydent Republiki Czeskiej Vaclav Klaus uhonorował go prestiżową nagrodą Presidential Award for Professional Excellence.
Obecnie Pavel Kolář prowadzi intensywne badania w dziedzinie kinezjologii rozwojowej i jej zastosowania we wczesnym diagnozowaniu zaburzeń układu nerwowego u noworodków i niemowląt. Uczestniczy także w innym projekcie, dotyczącym aktywności posturalnej przepony i zachowawczego leczenia zespołów bólowych korzeniowych. Tytuł doktorski Pavel Kolářuzyskał w 2009 roku.
 Metoda Pavla Kolářa jest znana i stosowana w Europie, Ameryce Północnej, Azji i Australii. Od 2009 roku Pavel Kolář pełni rolę adiunkta na Wydziale Nauk o Zdrowiu

sobota, 13 sierpnia 2016

Zaldiar - Tramadoli hydrochloridum, Paracetamolum - zastosowanie i działanie lecznicze

Podstawowe informacje
Składchlorowodorek tramadolu
paracetamol
Postaćtabletki powlekane
KategoriaOśrodkowy układ nerwowy
SpecjalnościOnkologia kliniczna
Neurologia
Działanieprzeciwbólowe
Zamów w doz.plZaldiar, 37,5 mg + 325 mg, tabletki powlekane, 10 szt.
Zaldiar, 37,5 mg + 325 mg, tabletki powlekane, 20 szt.
Zaldiar, 37,5 mg + 325 mg, tabletki powlekane, 30 szt.
Zaldiar, 37,5 mg + 325 mg, tabletki powlekane, 90 szt.

Wskazania:

Objawowe leczenie bólu o umiarkowanym i dużym nasileniu, który nie ustępuje po zastosowaniu innych leków przeciwbólowych.

Dawkowanie:

>Doustnie. Dawkę i częstotliwość przyjmowania leku ustala lekarz. Tabletki należy przyjmować w całości, popijając płynem. Tabletek nie należy dzielić ani rozgryzać. Uwaga! Podczas stosowania leku nie należy pić alkoholu. Aby leczenie było skuteczne i jak najbardziej bezpieczne należy przestrzegać zaleceń lekarza prowadzącego. Zapoznaj się z właściwościami leku opisanymi w ulotce przed jego zastosowaniem. Przed zastosowaniem leku należy sprawdzić datę ważności podaną na opakowaniu (etykiecie). Nie należy stosować leku po terminie ważności. Przechowuj lek w szczelnie zamkniętym opakowaniu, w miejscu niedostępnym i niewidocznym dla dzieci, zgodnie z wymogami producenta. Lek ten został przepisany przez lekarza prowadzącego celem leczenia konkretnego schorzenia. Nie należy go odstępować innym osobom ani używać w innych okolicznościach bez konsultacji z lekarzem.

Możliwe skutki uboczne:

>Bardzo częste zawroty głowy, senność, nudności. Często silne bóle głowy, rzadziej drżenie, splątanie, zmienność nastrojów (lęk, nerwowość, euforia), zaburzenia snu, wymioty, zaparcia, suchość w jamie ustnej, biegunka, bóle brzucha, dyspepsja, wzdęcia, nadmierne pocenie, świąd. Nieczęsto nadciśnienie tętnicze, uczucie kołatania serca, zaburzenia rytmu serca, mimowolne kurcze mięśni, zaburzenia czucia, szumy uszne; depresja, omamy, koszmary senne, niepamięć, duszność, zaburzenia połykania, smoliste stolce, reakcje skórne (np. wysypka, pokrzywka), zaburzenia w oddawaniu moczu (bolesne oddawanie moczu i zaleganie moczu), dreszcze, uderzenia gorąca, bóle w klatce piersiowej. Długotrwałe stosowanie może spowodować uzależnienie psychiczne i fizyczne. Podczas stosowania preparatu nie należy prowadzić pojazdów mechanicznych i obsługiwać urządzeń mechanicznych w ruchu. Nawet w zalecanych dawkach preparat może zaburzać zdolność koncentracji i kierowania pojazdami mechanicznymi, szczególnie na początku kuracji oraz jeśli stosowany jest z innymi substancjami psychoaktywnymi.

Poinformuj lekarza:

Gdy masz nadwrażliwość na tramadol, inne opioidowe leki przeciwbólowe, paracetamol lub jakąkolwiek substancję pomocniczą preparatu, niewydolność oddechową, padaczkę, skłonność do nadużywania środków uzależniających, schorzenia nerek i/lub  wątroby. Gdy przyjmujesz inne opioidowe leki przeciwbólowe, paracetamol, leki nasenne, leki uspokajające, przeciwlękowe, inhibitory  MAO (monoaminooksydazy), karbamazepinę, baklofen. Ponadto należy poinformować lekarza o wszystkich ostatnio przyjmowanych lekach, nawet tych dostępnych bez recepty. Jeśli jesteś lub przypuszczasz, że jesteś w ciąży, a także gdy karmisz piersią. Nie stosować w okresie ciąży i karmienia piersią.

DicloDuo - Diclofenacum natricum - zastosowanie i działanie lecznicze

Podstawowe informacje
Składsól sodowa diklofenaku
Postaćkapsułki o przedłużonym uwalnianiu
KategoriaUkład mięśniowo-szkieletowy
SpecjalnościOrtopedia i traumatologia narządu ruchu
Reumatologia
Działanieprzeciwzapalne
przeciwbólowe
przeciwgorączkowe
Zamów w doz.plDicloDuo, 75 mg, kapsułki o zmodyfikowanym uwalnianiu, 30 szt.

Wskazania:

W leczeniu objawowym zapalnych postaci chorób reumatycznych (np. reumatoidalne zapalenie stawów, zesztywniajce zapalenie stawów kręgosłupa, choroby zwyrodnieniowe stawów) oraz reumatycznych i pourazowych stanów zapalnych ścięgien, więzadeł i tkanek miękkich okołostawowych. Jako lek przeciwbólowy po zabiegach chirurgicznych i w bolesnym miesiączkowaniu.

Dawkowanie:

>Doustnie. Dawkę i częstotliwość stosowania leku ustala lekarz. Kapsułki należy przyjmować najlepiej w czasie posiłków, popijając płynem. Nie rozgryzać.   Aby leczenie było skuteczne i jak najbardziej bezpieczne należy przestrzegać zaleceń lekarza prowadzącego.   Zapoznaj się z właściwościami leku opisanymi w ulotce przed jego zastosowaniem.   Przed zastosowaniem leku należy sprawdzić datę ważności podaną na opakowaniu (etykiecie). Nie należy stosować leku po terminie ważności.Przechowuj lek w szczelnie zamkniętym opakowaniu, w miejscu niedostępnym i niewidocznym dla dzieci, zgodnie z wymogami producenta.   Lek ten został przepisany przez lekarza prowadzącego celem leczenia konkretnego schorzenia. Nie należy go odstępować innym osobom ani używać w innych okolicznościach bez konsultacji z lekarzem.

Możliwe skutki uboczne:

>Często: zaburzenia żołądkowo-jelitowe (bóle w nadbrzuszu, nudności, wymioty, biegunka, skurcze w jamie brzusznej, niestrawność, wzdęcia, brak łaknienia), bóle i zawroty głowy, uczucie oszołomienia, wypryski i wykwity skórne, zwiększenie aktywności aminotransferazy w surowicy. Rzadko: zapalenie błony śluzowej żołądka, krawienia z przewodu poakrmowego (wymioty krwawe, smoliste stolce, krwawe biegunki), owrzodzenia przewodu pokarmowego, senność, uczucie zmęczenia, pokrzywka, zaburzenia czynności nerek i wątroby, reakcje nadwrażliwości, obrzęk.   Występowanie po zastosowaniu leku takich działań niepożądanych jak np.: zawroty głowy, uczucie zmęczenia, zaburzenia widzenia, stwarza niebezpieczeństwo związane z prowadzeniem pojazdów oraz obsługą maszyn.

Poinformuj lekarza:

Gdy masz nadwrażliwość na diklofenak, inne niesteroidowe leki przeciwzapalne lub jakąkolwiek substancję pomocniczą preparatu, astmę, zaburzenia czynności układu krwiotwórczego, chorobę wrzodową żołądka i/lub dwunastnicy, owrzodzenia lub zapalenia jelit, nadciśnienie tętnicze, choroby serca, nerek i/lub wątroby.   Gdy przyjmujesz digoksynę, fenytoinę lub sole litu, leki na nadciśnienie, moczopędne, inne niesteroidowe leki przeciwzapalne, glikokortykosteroidy, metotreksat, probenecid, chinolony przeciwbakteryjne, cyklosporynę, leki przeciwzakrzepowe, leki przeciwcukrzycowe. Ponadto należy poinformować lekarza o wszystkich ostatnio przyjmowanych lekach, nawet tych dostępnych bez recepty.   Gdy jesteś lub przypuszczasz, że jesteś lub przypuszczasz, że jesteś w ciąży lub karmisz piersią. Stosowanie w I i II trymestrze ciąży oraz w okresie karmienia piersią ograniczone jest do przypadków, gdy potencjalne korzyści dla matki przewyższają ewentualne ryzyko dla płodu. Nie stosować w ostatnim trymestrze ciąży (ryzyko zahamowania skurczy porodowych, przedwczesnego zamknięcia przewodu tętniczego Botalla płodu, zwiększone ryzyko krwotoków zarówno u matki jak i u dziecka). Nie stosować w okresie karmienia piersią.

Transtec - Buprenorphinum - zastosowanie i działanie lecznicze

Podstawowe informacje
Składbuprenorfina
Postaćsystem transdermalny
KategoriaOśrodkowy układ nerwowy
SpecjalnościChirurgia ogólna
Onkologia kliniczna
Działanieprzeciwbólowe
Zamów w doz.plTranstec 70 mcg/h, 40 mg, plastry TTS, 5 szt.

Wskazania:

Silne bóle różnego pochodzenia (po operacjach, urazach, w przebiegu chorób nowotworowych, w zawale serca)

Dawkowanie:

>Zewnętrznie. Dawkę i częstotliwość przyjmowania leku ustala lekarz. Plaster należy nakleić na czystą, suchą i nieowłosioną skórę. Kolejny plaster, po usunięciu zużytego, można nakleić na inne miejsce (w to samo miejsce po minimum 7 dniach). Uwaga! Przez 24 godziny po usunięciu plastra Transtec nie należy stosować innego preparatu opioidowego. Uwaga! W trakcie leczenia nie wolno pić alkoholu. Uwaga! Nie eksponować miejsca z naklejonym plastrem na działanie ciepła (poduszek lub koców elektrycznych, termoforów, lamp rozgrzewających, sauny, słońca, gorących kąpieli). Gorączka i wysoka temperatura otoczenia mogą zwiększyć przenikanie leku przez skórę. Nie zaleca się stosowania preparatu Transtec u pacjentów poniżej 18 lat ze względu na brak wystarczających badań w tej grupie wiekowej. Aby leczenie było skuteczne i jak najbardziej bezpieczne należy przestrzegać zaleceń lekarza prowadzącego. Zapoznaj się z właściwościami leku opisanymi w ulotce przed jego zastosowaniem. Przed zastosowaniem leku należy sprawdzić datę ważności podaną na opakowaniu (etykiecie). Nie należy stosować leku po terminie ważności. Przechowuj lek w szczelnie zamkniętym opakowaniu, w miejscu niedostępnym i niewidocznym dla dzieci, zgodnie z wymogami producenta. Lek ten został przepisany przez lekarza prowadzącego celem leczenia konkretnego schorzenia. Nie należy go odstępować innym osobom ani używać w innych okolicznościach bez konsultacji z lekarzem.

Możliwe skutki uboczne:

>Najczęściej występującym miejscowym działaniem niepożądanym w obrębie skóry jest rumień i świąd po usunięciu plastra. Objawy te są na ogół łagodne i ustępują w ciągu 24 godzin po usunięciu plastra. Objawy ogólne. Często: duszność, ból i zawroty głowy, wymioty, zaparcie, wysypka, nadmierna potliwość, obrzęki, zmęczenie. Niezbyt często: splątanie, zaburzenia snu, niepokój ruchowy, nadmierne uspokojenie, niedociśnienie, suchość błony śluzowej jamy ustnej, osutka, zmniejszenie wzwodu, znużenie. Rzadko: brak łaknienia, objawy psychotyczne (takie jak omamy, lęk, koszmary senne), zmniejszenie popędu płciowego, zaburzenia koncentracji, zaburzenia mowy, uczucie zdrętwienia, zaburzenia równowagi, parestezje (np. uczucie kłucia lub palenia skóry), zaburzenia widzenia (w tym niewyraźne widzenie), obrzęk powiek, uderzenia gorąca, zahamowanie ośrodka oddechowego, zgaga, miejscowe reakcje nadwrażliwości z cechami zapalenia, zatrzymanie oddawania moczu (w tym zatrzymanie moczu). Po długotrwałym stosowaniu  zespół abstynencyjny (pobudzenie, lek, nerwowość, bezsenność, nadpobudliwość ruchowa, drżenia, zaburzenia żołądkowo-jelitowe). Ze względu na mały potencjał uzależniający buprenorfiny, ryzyko wystąpienia zespołu abstynencyjnego po jej odstawieniu jest bardzo małe. W przypadku wystąpienia innych, niewymienionych działań niepożądanych należy o nich poinformować lekarza. Lek upośledza sprawność psychofizyczną i zdolność prowadzenia pojazdów oraz obsługę maszyn. Pacjenci stosujący preparat Transtec co najmniej 24 godziny po usunięciu plastra nie powinni prowadzić pojazdów ani obsługiwać urządzeń mechanicznych.

Poinformuj lekarza:

Gdy masz nadwrażliwość na buprenorfinę lub jakąkolwiek substancję pomocniczą preparatu,  zaburzenia oddychania, choroby wątroby, miastenię. Gdy przyjmujesz opioidowe leki przeciwbólowe, leki nasenne, przeciwdepresyjne, neuroleptyki. Ponadto należy poinformować lekarza o wszystkich ostatnio przyjmowanych lekach, nawet tych dostępnych bez recepty. Jeśli jesteś lub przypuszczasz, że jesteś w ciąży, a także gdy karmisz piersią. Nie należy stosować preparatu w ciąży i okresie karmienia piersią.

piątek, 5 sierpnia 2016

Prądy TENS

Charakterystyka
Prądy TENS to inaczej przezskórna elektryczna stymulacja nerwów. Zabieg ten zaliczany jest do fizykoterapii, a dokładniej do elektrolecznictwa. Prądy TENS stosowane są głównie w terapii przeciwbólowej. Ich działanie polega na hamowaniu docierania bodźców bólowych do mózgu. Terapia nie prowadzi jednak do wyleczenia przyczyny występowania bolesności, a jedynie do złagodzenia objawów. Prądy TENS dzielą się na kilka rodzajów w zależności od zastosowanych parametrów. Zabieg daje bardzo szybkie efekty przeciwbólowe, zarówno w stanie ostrym, jak i w przypadku bólu przewlekłego, dlatego też jest chętnie przepisywany przez lekarzy. Dostępne są aparaty użytku domowego generujące prądy TENS, jednak terapia powinna być przeprowadzana w porozumieniu z fizjoterapeutą. Zabieg ze względu na prostotę wykonania oraz dobre efekty lecznicze dostępny jest w większości placówek fizjoterapeutycznych.
Przygotowanie się do zabiegu
Pacjent powinien przed zabiegiem zdjąć biżuterię i inne metalowe elementy, gdyż stwarza to niepotrzebne ryzyko porażenia prądem. Należy założyć strój, który umożliwi łatwy dostęp do okolicy poddawanej zabiegowi. Dzięki temu zabieg zostanie wykonany prawidłowo i przebiegnie w przyjemnej atmosferze. Pacjent powinien przed zabiegiem wziąć kąpiel i dokładnie umyć skórę w okolicy poddawanej zabiegowi, gdyż martwy naskórek ogranicza przenikanie prądu w głąb tkanek. Podobne zjawisko ograniczające skuteczność zabiegu jest obserwowane w przypadku ułożenia elektrod w miejscu nadmiernie owłosionym. Ze względu na to, że włosy ograniczają przepływ prądu, wskazane jest, aby miejsca w których będą układane elektrody były depilowane. Ze skóry w miejscu poddawanym zabiegowi należy usunąć wszelkie kremy, maści i inne kosmetyki.
Metodyka wykonania zabiegu
Prądy TENS wykonywane są za pomocą elektrod cynowych lub węglowych. Powinny mieć one powierzchnię ok. 10-15 cm2. Stosowanie elektrod o mniejszym polu powierzchni powoduje, że w miejscu ich nałożenia dochodzi do zagęszczenia prądu, co w konsekwencji może prowadzić do uszkodzenia skóry. W przypadku elektrod węglowych wykorzystywane są specjalnie do nich przeznaczone podkłady. Wraz z elektrodami cynowymi stosowane są podkłady z gazy, o powierzchni większej o co najmniej 1 cm z każdej strony nałożonej elektrody i grubości ok. 1,5-2 cm. Podkłady układane na ciele pacjenta muszą być mokre, aby bez problemu przewodzić prąd elektryczny. W tym celu stosuje się najczęściej wodę wodociągową lub 0,1-0,2 % roztwór chlorku sodu. W przypadku urządzeń do użytku domowego elektrody wykonane są z odpowiednio spreparowanej gumy, która jest pokryta odpowiednim żelem, a także spotykane są elektrody samoprzylepne. Podczas ich stosowania zazwyczaj nie stosuje się już dodatkowych podkładów. Przed rozpoczęciem zabiegu pacjent powinien poinformować fizjoterapeutę o występujących w okolicy poddawanej leczeniu zaburzeniach czucia. Jeśli pacjent nie jest pewny ich występowania, fizjoterapeuta przeprowadzi odpowiednie testy. Należy również zawiadomić terapeutę o przyjmowanych lekach przeciwbólowych, gdyż mogą one wpływać na zdolność odczuwania prądu elektrycznego. Pacjent powinien przyjąć wygodną pozycję leżącą lub siedzącą w zależności od okolicy poddawanej zabiegowi. Elektrody mogą być umieszczane tylko na skórze pozbawionej wyprysków i uszkodzeń. Układa się je w następujących punktach:
  • Nad miejscem największej bolesności;
  • W punktach spustowych (miejsce w obrębie brzuśca mięśnia lub powięzi, wywołujące ból i tkliwość podczas nacisku);
  • Nad korzeniami nerwowymi;
  • Wzdłuż nerwów obwodowych;
  • Po stronie przeciwnej do występowania bólu w przypadku występowania hiperalgenezji (przeczulicy).
Po ułożeniu elektrod fizjoterapeuta przymocowuje je do ciała pacjenta. Następnie wybiera odpowiedni program, w zależności od efektów jakie chce uzyskać, a w dalszej kolejności powoli zwiększa natężenie prądu elektrycznego. Pacjent powinien poczuć wyraźne, ale niebolesne mrowienie lub skurcz mięśnia. W przypadku wystąpienia bólu w okolicy elektrod, należy jak najszybciej powiadomić o tym fakcie fizjoterapeutę, gdyż może to doprowadzić do uszkodzenia skóry. W czasie trwania zabiegu często dochodzi do przyzwyczajenia skóry do prądu i osłabienia odczuwanych wrażeń. O tym fakcie również należy poinformować fizjoterapeutę, który zwiększy natężenie prądu, tak aby odczuwane było wyraźne mrowienie. Podczas trwania zabiegu pacjent nie powinien wykonywać gwałtownych ruchów, ani zmieniać pozycję ciała, gdyż może to doprowadzić do przesunięcia elektrod i porażenia prądem. Po upłynięciu czasu przeznaczonego na zabieg fizjoterapeuta powoli zmniejsza natężenie prądu i zdejmuje elektrody. Po zabiegu należy odpocząć ok. 15 minut. Do 30 minut przed i po prądach TENS nie należy stosować zabiegów z zakresu zimnolecznictwa na leczoną okolicę ciała, gdyż osiągnięte efekty terapeutyczne zostaną zniesione.
Przed rozpoczęciem stosowania prądów TENS w warunkach domowych należy skonsultować się z fizjoterapeutą, który nauczy pacjenta odpowiedniego ułożenia elektrod oraz zapozna go z zasadami stosowania tych prądów. Również w trakcie terapii należy konsultować się z terapeutą w celu weryfikacji osiągniętych efektów i ewentualnej zmiany dawkowania.
Dawkowanie
Dawkowanie prądów TENS uzależnione jest od rodzaju, stadium choroby oraz od osobniczej wrażliwości na prąd elektryczny. Standardowo stosowane są od 1 do 4 razy dziennie po 20, 30 lub 60 minut. Czasem stosuje się je 1-2 razy dziennie, w taki sposób aby czas stymulacji wynosił od 2 do 4 godzin. W przypadku stosowania prądów TENS w stanach przewlekłych możliwe jest prowadzenie terapii od kilku tygodni do kilku miesięcy. Sugerowany długi okres czasu trwania terapii oraz zalecenia wykonywania zabiegu kilka razy dziennie zachęca do stosowania prądów TENS poza gabinetem fizjoterapeutycznych również w warunkach domowych. Natężenie prądu uzależnione jest od osobniczej wrażliwości pacjenta oraz rodzaju zastosowanego prądu TENS i może sięgać nawet 100 mA (miliamperów).
Główne rodzaje prądów TENS:
  • Konwencjonalny – krótki czas impulsu (50-250 μs-mikrosekund), częstotliwość 50-100 Hz, niskie natężenie prądu. Może być stosowany przez kilkanaście godzin dziennie;
  • Elektroakupunkturowy – czas impulsu 150-250 μs, częstotliwość do 10 Hz (najlepiej 1-4 Hz), czas trwania zabiegu maksymalnie do 45 minut;
  • Uderzeniowy (burst) – w ciągu 1 s generowane są dwie serie impulsów o czasie trwania 100-200 μs i częstotliwości 2 Hz (podczas „uderzenia, wybuchu” częstotliwość wynosi od 70-100 Hz). Tego rodzaju nie stosuje się w stanach ostrych. Czas trwania zabiegu powinien wynosić maksymalnie 45 minut;
  • Zmodulowany – parametry zostają dobrane indywidualnie do stanu pacjenta i oczekiwanych efektów terapeutycznych.
Działanie prądów TENS
Prądy TENS stosowane są wyłącznie do terapii przeciwbólowych. W niektórych przypadkach z powodzeniem można nimi zastąpić lub ograniczyć przyjmowanie leków przeciwbólowych. Wykorzystywane są tylko do leczenia objawowego. Oznacza to, że nie wpływają na leczenie przyczyny, która wywołuje ból. W przypadku prądów TENS mówi się o tzw. teorii bramkowania bólu. Zakłada ona, że impuls zanim dotrze do mózgu musi przejść przez rogi tylne rdzenia kręgowego.W przypadku, gdy w tym miejscu spotkają się dwa impulsy do mózgu dociera tylko ten silniejszy. Prądy TENS wywołują wyraźne impulsy czuciowe, które hamują docieranie do mózgu impulsów bólowych z tego samego miejsca. Dodatkowo wywołują wydzielanie endorfin (hormonu szczęścia), które wykazują działanie przeciwbólowe.

Wskazania
Główne wskazania do stosowania prądów TENS to zarówno ostre, jak i przewlekłe zespoły bólowe, a mianowicie:
  • Stany pooperacyjne;
  • Podczas porodu;
  • Niekiedy w stanach nowotworowych;
  • Stany pourazowe;
  • Choroby reumatyczne;
  • Bóle głowy;
  • Zapalenia nerwów;
  • Korzeniowe zespoły bólowe;
  • Uszkodzenia nerwów obwodowych;
  • Bóle towarzyszące chorobom wewnętrznym.
Przeciwwskazania
Jako główne przeciwwskazania wymienia się:
  • Rozrusznik serca;
  • Obecność metalowych elementów w tkankach w miejscu objętym zabiegiem;
  • Zaburzenia czucia;
  • Padaczkę;
  • Ostre infekcje i stany zapalne;
  • Nieustabilizowane choroby układu krążenia;
  • Oparzenia, odmrożenia;
  • Zmiany skórne w okolicy poddawanej zabiegowi;
  • Ciążę;
  • Utrudniony kontakt z pacjentem.
Podsumowanie
Prądy TENS stosowane są jako terapia przeciwbólowa. Wykorzystuje się je do leczenia objawów, a nie przyczyny występowania schorzenia. Ze względu na szybkie efekty zabieg jest chętnie przepisywany przez lekarzy. Istnieje możliwość leczenia prądami TENS w warunkach domowych za pomocą małego urządzenia generującego ten rodzaj prądu. Jednak przed rozpoczęciem terapii oraz w trakcie jej trwania należy odwiedzać gabinet fizjoterapeutyczny. Fizjoterapeuta nauczy pacjenta odpowiedniego ułożenia elektrod oraz dobierze lub w razie potrzeby zmodyfikuje parametry zabiegu. Poprawnie wykonany zabieg jest całkowicie bezpieczny. Prądy TENS są oferowane w większości placówek fizjoterapeutycznych.