,,Chirurgia małoinwazyjna to stosunkowo
młoda dziedzina chirurgii. Jej głównym założeniem jest to, aby możliwie
najbardziej zminimalizować ranę operacyjną, a co za tym idzie zmniejszyć
krwawienie, a także ból i obrzęk pooperacyjny. Dzięki temu skraca się
również czas rekonwalescencji
i pacjent może dużo szybciej powrócić do sprawności i aktywności sprzed
zabiegu. W celu zmniejszenia urazu operacyjnego używa się mikroskopów
(by powiększyć pole operacyjne), a także endoskopu – rodzaju wziernika z
własnym źródłem światła, służącego do wykonywania zabiegów
endoskopowych. Precyzyjne użycie narzędzi zmniejsza uraz skóry, mięśni i
powięzi, dzięki czemu operowany pacjent może opuścić szpital nawet po
jednej dobie od zabiegu.
Z
powodu tego, że pole operacyjne jest tak małe (nacięcie skóry z reguły
nie przekracza 2-4cm) i chirurg nie otwiera powłok skórnych na taką
skalę, jak w klasycznej chirurgii, przed operacją konieczne jest
przeprowadzenie dokładnych badań przed operacją (RTG i MRI – rezonans
magnetyczny – bardzo dokładne badanie, przedstawiające przekroje
narządów wewnętrznych człowieka we wszystkich płaszczyznach), dzięki
któremu można precyzyjnie określić zakres i miejsce zabiegu. W trakcie
trwania zabiegu powinien być zapewniony śródoperacyjny podgląd RTG.
Zakres zabiegów możliwych do przeprowadzenie w procedurze
małoinwazyjnej jest prawie taki sam, jak w przypadku klasycznej
chirurgii.
Laminotomia, laminectomia
Częściowe usunięcie łuku kręgu – laminy – która tworzy tylną ścianę
kanału kręgowego. Wykonywana w przypadku konieczności otwarcia dostępu
do kanału kręgowego. W przypadku usunięcia całego łuku i stawu
międzywyrostkowego konieczne jest użycie implantu i stabilizacja poziomu
poddanego zabiegowi. Mówimy wtedy o laminectomii. Oba zabiegi mogą być
jedno- i obustronne. Większość technik chirurgicznych wymaga wykonania w
pierwszym etapie hemilaminotomii lub laminotomii, szczególnie
dyscektomia i mikrodyscektomia.
Foraminotomia
Zabieg polegający na otwarciu dostępu do kanału kręgowego, a następnie
poszerzenia otworu międzykręgowego, skąd wychodzi nerw korzeniowy.
Wykonywana w przypadku zwężenia kanału kręgowego i otworu
międzykręgowego oraz nacisku na korzeń nerwu w tymże otworze.
Mikrodyscektomia
W przypadku ucisku jądra miażdżystego na struktury nerwowe w kanale
kręgowym(czyli w dyskopatii czy przepuklinie dysku) konieczne jest
usunięcie części tego jądra. Operacja polega na nacięciu skóry nad
uszkodzonym dyskiem, odsłonięciu łuku kręgu po stronie, z której
występują objawy, wykonaniu hemilaminektomii – jednostronnego usunięcia
blaszki łuku kręgowego oraz sąsiadującego od góry i dołu więzadła
żółtego z pozostawieniem wyrostka kolczystego. Następnie odsłania się w
kanale kręgowym wypadnięte jądro miażdżyste i usuwa wypadnięty fragment
Tylko w wybranych, rzadkich przypadkach konieczne jest wykonanie
otwartej dyscektomii.
Termonukleoplastyka
Wykorzystuje zjawisko termokoagulacji kontrolowanej. W krążku
międzykręgowym po wewnętrznej stronie pierścienia włóknistego umieszcza
się cewnik (wykorzystując obrazowanie RTG!) Emitowana przez niego
temperatura około 50° C powoduje zmiany w strukturze włókien
kolagenowych pierścienia włóknistego otaczającego jądro miażdżyste. Jest
to procedura małoinwazyjna, posiada jednak bardzo ograniczone wskazania
których należy ściśle przestrzegać, aby osiągnąć zadowalającą
skuteczność.
Przezskórna laserowa dekompresja dysku
PLLD wykorzystuje laser. Polega na umieszczeniu w krążku międzykręgowym
specjalnej igły (znów pod kontrolą metod obrazowania), przez którą
wprowadza się światłowód podłączony do odpowiedniego laser. Przy jego
pomocy usuwa się fragment jądra miażdżystego i odparowuje wodę, z której
w dużej części krążek się składa. Dzięki temu zmniejsza się ciśnienie
wewnątrz dysku i równocześnie ustępuje ucisk na nerwy.
Zabieg trwa 15 do 30 minut, przeprowadzany jest w znieczuleniu
miejscowym lub w krótkiej sedacji uzyskanej przez podanie odpowiednich
leków dożylnie. Skuteczność tej procedury jest wysoka – sięga 90%. Tą
metodą nie można uzyskać wzmocnienia pierścienia włóknistego,
zmniejszenie objętości dysku jest minimalne, za to uzyskuje się znaczne
obniżenie ciśnienia w dysku.
Procedura znajduje zastosowanie, kiedy struktura pierścienia włóknistego
nie jest jeszcze uszkodzona, dysk jest „sprężysty”, w badaniu MRI nie
stwierdza się zaburzeń struktury i ciągłości pierścienia włóknistego, a
wysokość dysku nie jest obniżona.
Selektywna endoskopowa discectomia metodą YESS (SED/YESS)
Do usunięcia przepukliny, protruzji lub wypadnięcia jądra miażdżystego
krążka międzykręgowego wykorzystywany jest endoskop. Jest to urządzenie,
które posiadając wbudowaną kamerę przekazuje poprzez światłowód obraz
pola operacyjnego na monitor. W metodzie YESS wykorzystywane jest
dojście tzw. tylno-boczne – z małego cięcia skórnego wprowadza się
endoskop do krążka międzykręgowego z boku, poprzez mięśnie
przykręgosłupowe, których chirurg nie przecina, a tylko delikatnie
rozwarstwia, omijając kanał kręgowy. Rdzeń kręgowy, worek oponowy,
korzenie nerwowe, naczynia nie są narażone na tak dużą traumatyzację,
jak w klasycznej chirurgii, co pomaga uniknąć najczęstszych powikłań,
jak zrosty w kanale kręgowym (narzędzia w ogóle nie przechodzą przez
kanał kręgowy w trakcie operacji YESS), oraz destabilizacji kręgosłupa.
Przezskórna plazmowa radio-frekwencyjna nukleoplastyka koblacyjna
Podczas zabiegu specjalne urządzenie wytwarza plazmę gazową, którą do
wnętrza dysku wprowadza elektroda, umieszczona w nim przy pomocy igły
wkłutej przez dostęp boczny pod kontrolą monitora fluoroskopowego. W
następstwie tego następuje usunięcie części dysku i jego dekompresja.
Redukowany jest ucisk wypukliny dyskowej na pobliski korzeń nerwowy, co
zmniejsza lub usuwa dolegliwości bólowe oraz znacznie poprawia komfort
chorego. Temperatura wytwarzanej plazmy wynosi 40°C. Dzięki temu nie
zachodzi niebezpieczeństwo uszkodzenia termicznego otaczających tkanek i
nasilonej niekorzystnej reakcji zapalnej(odpowiedni rozkład mediatorów
zapalenia). Do tego zabiegu kwalifikuje się chorych głównie z dyskopatią
w odcinku lędźwiowym jak i szyjnym, a także dolnym piersiowym.
Dynamiczna stabilizacja międzykolcowa kręgosłupa DIAM
Do zabiegu kwalifikują: niestabilność kręgosłupa, przemieszczenia lub
zwyrodnienia krążka międzykręgowego, inne choroby krążka, choroby
krążków międzykręgowych lędźwiowych z uszkodzeniem rdzenia kręgowego
i/lub korzeni rdzeniowych, zespół wąskiego kanału kręgowego, pourazowa
spondylopatia i inne spondylopatie, kręgozmyk, kręgoszczelina, skoliozy,
kifozy, stan po usunięciu przepukliny.
Zamiast klasycznych metod stabilizacji (spondylodeza, artrodeza) w
schorzeniach z towarzyszącą niestabilnością kręgosłupa stosuje się od
niedawna nowoczesną metodę stabilizacji międzywyrostkowej dynamicznej
DIAM. Elastyczny, odkształcalny implant DIAM zastępuje w tej metodzie
tradycyjny sztywny implant. DIAM przejmuje część obciążeń zachowując
jednocześnie naturalną ruchomość poszczególnych jego elementów. Dzięki
temu odciążeniu zmniejsza się nacisk na korzenie rdzeniowe, wyrostki
stawowe oraz tylną część trzonu powodując prawidłowe ustawienie
wyrostków stawowych, odtworzenie prawidłowych napięć więzadeł,
poszerzenie patologicznie zwężonej przestrzeni międzykręgowej i
stabilizację danego odcinka kręgosłupa. Co ważne, unikamy kumulacji
naprężeń w segmentach leżących w bezpośrednim sąsiedztwie
stabilizowanego obszaru, co występuje podczas procedur usztywniających
kręgosłup.
Zalety metod
mało- i mikroinwazyjnych to zmniejszenie urazu operacyjnego, wielkości
krwawienia, obrzęku tkanek, skrócenie czasu pobytu pacjenta w szpitalu.
autor: Ewelina Michalczyk, dziennikarka branżowa''
ze strony dbamokregoslup.pl
